تحلیل پدیده صنعتی شدن خدمات اقتصاد ایران (تحلیلی بر مبنای مدل افزار شده داده- ستانده)

یکی از ویژگیهای دهه اخیر، افزایش آگاهی به اهمیت نقش خدمات در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی ملتهاست. در اقتصاد ایران نیز بخش خدمات طی دهه های اخیر، رشد چشمگیری داشته، سهم شایانی از بعد اشتغال و ارزش افزوده را به خود اختصاص داده است. اقتصادشناسان، در باب افزایش نقش بخش خدمات در اقتصاد، نظریات مختلفی را مطرح کرده اند. ولی به دلیل عدم برابری "وزن" ، "ترکیب" و "اهمیت" این بخش در جوامع مختلف، این نظریات، به طور گسترده و در همه جوامع، کاربرد نداشته است. در این مقاله، با استفاده از جدولهای داده- ستانده سالهای ۱۳۵۳، ۱۳۶۳ و ۱۳۶۷ اقتصاد ایران به قیمت ثابت ۱۳۵۳ به گونه افزار شده، به بررسی نقش بخش خدمات و چگونگی عملکرد این بخش طی دو دوره ۱۳۵۳-۱۳۶۳ و ۱۳۵۳-۱۳۶۷ می پردازیم. برای تحقق این امر، ضریبهای فزاینده بخشهای تولیدکننده کالا و خدمات و نرخ انتشار بخشهای مختلف اقتصادی را بررسی کرده ایم. نتایج این پژوهش در ظاهر بیانگر افزایش سهم بخش خدمات در اقتصاد ایران است، ولی به دلیل ماهیت خدمات در اقتصاد ایران، پدیده صنعتی شدن خدمات در ایران در قیاس با کشورهای پیشرفته، اتفاق نیفتاده است.