اصغر نوروزی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
زهرا امینی - کارشناس ارشد جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
صدیقه کیانی - استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

طرح مسئله: امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، یکی از موثرترین رویکردها در توسعه پایدار روستایی است و بی تردید دگرگونی های گسترده ای را در ابعاد مختلف زندگی انسان در پی دارد. تاثیرگذاری آن بر جوامع انسانی به گونه ای است که به سرعت در حال تبدیل کردن جهان معاصر به جامعه اطلاعاتی است. در دهه اخیر این رویکرد در مناطق روستایی نیز به ویژه در قالب دفاتر ICT روستایی بسیار گسترده شده است و ارزیابی عملکرد این دفاتر، گامی موثر در مسیر ارتقای بهره وری آنها به شمار می رود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد دفاتر ICT روستایی و نحوه توزیع فضایی آنها در شهرستان لنجان انجام شده است. روش: روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنان روستاهای دارای دفاتر ICT روستایی شهرستان لنجان است. اطلاعات میدانی پژوهش حاصل تکمیل ۲۹۴ پرسش نامه در ۵ روستای نمونه است که براساس فرمول کوکران و تعدیل آنها محاسبه شد. پایایی پرسش نامه ۸۲۴/۰ و موید اعتبار مناسب ابزار پژوهش است. در تجزیه وتحلیل داده ها، آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و ...) و استنباطی (T تک نمونه ای) در نرم افزار spss به کار رفته است. نحوه توزیع فضایی دفاتر نیز با بهره گیری از دو مدل آنتروپی و شاخص تمرکز بررسی شده است. نتایج: سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ به همراه منفی شدن کرانه های بالا (۶۰/۶-) و پایین (۴۰/۸-) نشان می دهد دفاتر خدمات ارتباطی در روستاهای مطالعه شده عملکرد موفقی نداشته اند. نتایج کاربرد دو مدل آنتروپی (با ضریب ۶۶۵/۰-) و شاخص تمرکز (با میزان ۰۱/۰) در ارزیابی نحوه توزیع فضایی دفاتر نیز حاکی است توزیع دفاتر الگوی مناسبی ندارد. نوآوری: در پژوهش های مختلف عملکرد و میزان رضایتمندی دفاتر ICT روستایی بررسی شده است؛ اما به طور همزمان به توزیع جغرافیایی توجه نشده است. در این پژوهش به همه ابعاد عملکردی به همراه قوت ها و ضعف ها و همچنین توزیع فضایی، نگرشی جغرافیایی، توجه شده است.

ارزیابی عملکرد, توزیع فضایی, فناوری اطلاعات و ارتباطات, دفاتر ICT روستایی, شهرستان لنجان