حسین اکبری - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
روح اله فخاری - کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

پژوهش حاضر، نقش قومیت و هویت قومی را بر رفتار انتخاباتی شهروندان بجنوردی بررسی کرده است. مطالعه برپایه نظریات نخبه گرا، شکاف های اجتماعی، هویت اجتماعی، دلبستگی گروهی، انتخاب عقلانی، رقابت و نظریه استعمار داخلی استوار است. مطالعه روی ۳۶۷ نفر از شهروندان بجنوردی از اقوام مختلف اجرا شد که این حجم نمونه به نسبت اقوام ساکن در شهر تخصیص پیدا کرده است. رفتار انتخاباتی شهروندان با متغیر الگوی رای دهی قومی سنجیده شد که نتایج نشان می دهد میانگین الگوی رای دهی قومی، ۷/۳۴ (در بازه ۰ تا ۱۰۰) است. همچنین میانگین هویت قومی پاسخگویان ۶/۵۸ است. بررسی رابطه بین ابعاد هویت قومی با متغیر وابسته نشان می دهد ابعاد اجتماعی، سیاسی و قوم مداری، رابطه ای معنی دار و مثبت با الگوی رای دهی قومی داشته اند. یافته های پژوهش نشان می دهد در مدل رگرسیونی چندمتغیره در مدل نهایی، متغیرهای مطالبات قومی، احساس مشروعیت نظام سیاسی و هویت قومی، رابطه ای معنی دار با الگوی رای دهی قومی داشته اند. همچنین بررسی مدل پژوهش با مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد متغیرهای احساس نابرابری اجتماعی، مصرف رسانه ای، رضایت اجتماعی و احساس مشروعیت نظام سیاسی به همراه میزان تعاملات با سایر اقوام با تاثیر بر هویت قومی و درنهایت شکل گیری مطالبات قومی بر الگوی رای دهی قومی تاثیر می گذارند.

انتخابات, الگوی رای دهی, قومیت, هویت قومی