برآورد ضریب گیاهی (Kc) گیاهان دارویی رزماری، اسطوخودوس و ماریتیغال (خارمریم) بااستفاده از بیلان آبی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-10-1_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 261
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرجان نورالهی

دانش آموخته کارشناسی ارشد، مهندسی منابع طبیعی-مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

علی مراد حسن‎لی

استاد بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و عضو وابسته دانشگاه استرالیای جنوبی،شیراز، ایران

غلامعباس قنبریان

استادیار، بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

منصور تقوایی

دانشیار، بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

آگاهی از نیاز آبی گیاهان و برآورد تبخیر و تعرق یکی از ملاحظات اساسی برای افزایش بهرهوری آب و مدیریت آن است. یکی از روش‎های تعیین آب مورد نیاز گیاهان در صورتی که بتوان وروردی‎ها و خروجی‎ها را اندازه‎گیری کرد روش بیلان آب و استفاده از لایسی‎متر‎ها است. این پژوهش با هدف تعیین ضریب گیاهی (Kc) و نیاز آبی سه گیاه دارویی ماریتیغال، اسطوخودوس و رزماری با روش بیلان آبی در سال ۹۳ - ۹۲ با استفاده از ۹ لایسی‎متر زهکش‎دار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه) انجام گردید. تبخیر و تعرق روزانه واقعی با استفاده از معادله بیلان آب در لایسی‎مترها برآورد شد. تبخیر و تعرق پتانسیل نیز با استفاده از داده‎های ایستگاه هواشناسی دانشکده و با استفاده از معادله فائو–پنمن–مانتیث محاسبه گردید. از تقسیم تبخیر و تعرق واقعی گیاه بر تبخیر و تعرق پتانسیل، ضریب گیاهی روزانه برای طول دوره مطالعه به دست آمد. بر اساس این مطالعه تبخیر و تعرق فصلی گیاه ماریتیغال ۶/۳۷۲ میلی‎متر و ضریب گیاهی آن در مرحله رشد اولیه، توسعه، میانی و نهایی به ترتیب ۳/۰، ۷۷/۰، ۰۴/۱ و ۸۵/۰ به دست آمد. تبخیر و تعرق واقعی دو گیاه اسطوخودوس و رزماری در دوره بررسی یکساله برابر ۴/۱۱۹۱ و ۴۶/۱۴۵۳ میلی‎متر برآورد گردید. حداکثر و حداقل تبخیر و تعرق روزانه گیاه رزماری به ترتیب ۱۷/۸ میلی متردر مرداد و ۵۸/۰ میلیمتر در دی ماه و حداکثر و حداقل ضریب گیاهی آن در دی ماه ۱۶/۰ و در مرداد ماه ۱۳/۱ برآورد شد. به­همین ترتیب حداکثر و حداقل تبخیر و تعرق روزانه گیاه اسطوخودوس ۸۲/۷ میلی‎متر در خرداد و ۶۲/۰ میلی‎متر در دی ماه و حداکثر و حداقل ضریب گیاهی آن ۱۸/۱ در خرداد و ۱۸/۰ در دی ماه بدست آمد. از بین سه گیاه مورد مطالعه در دوره زمانی محدود و در شرایط انجام تحقیق گیاه ماریتیغال با توجه به فصلی و کوتاه­تر بودن دوره رشد به کم­ترین مقدار آب ورزماری که جزو گیاهان چند ساله می‎باشد به بیش­ترین مقدار آب نیاز دارد. اما برای حصول اطمینان بیش­تر توصیه می‎شود این آزمایش در دیگر مناطق و با تکرار انجام شود.  

کلیدواژه ها

اسطوخودوس, بیلان آبی, رزماری, ضریب گیاهی, ماریتیغال, نیاز آبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.