شبیه سازی رسوب نمود با استفاده از آب نمود

رسوب نمود یک ابزار مهم در مدیریت منابع آب و خاک حوزه های آبخیزمحسوب می شود، لذا دست یابی به روش های مناسب برای تهیه رسوب نمودها در حوزه های آبخیز مختلف فاقد آمار دقیق رسوب معلق از اهمیت زیادی برخوردار است. حال آن که دست یابی به روش های ساده و مبتنی بر داده های زودیافت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی تهیه رسوب نمود مصنوعی با استفاده از آب نمود در حوزه آبخیز گلازچای در استان آذربایجان غربی با مساحت ۱۰۳ کیلومتر مربع انجام شد. بدین منظور بعد از تهیه بانک اطلاعاتی مربوط به ۱۸ رگبار به وقوع پیوسته طی دوره زمانی پاییز ۱۳۹۰ تا بهار ۱۳۹۳، آب نمود و رسوب نمود کل و مستقیم هر یک از رگبارها تهیه شد. سپس شبیه سازی کلیه مولفه های رسوب نمود کل و مستقیم با استفاده از مولفه های متناظر آب نمود و با استفاده از برازش انواع روابط رگرسیونی دو متغیره و انتخاب مدل بهینه با استفاده از معیارهای مختلف صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق به طور کلی شبیه سازی مولفه های مختلف رسوب نمود کل به جز زمان پایه، عرض های ۵۰ و ۷۵ درصد از اوج با استفاده از مولفه های آب نمود امکان پذیر بود. بررسی نتایج شبیه سازی رسوب نمود مستقیم نیز دلالت بر توانایی شبیه سازی کلیه مولفه ها به جز عرض ۷۵ درصد اوج بود. نتایج همچنان نشان داد که شبیه سازی مولفه های زمانی با مقادیر خطای نسبی کمتر، بهتر از سایر مولفه ها صورت گرفت. به نحوی که کمترین مقادیر خطای تخمین و تائید برای رسوب نمود کل به ترتیب برابر ۴۸.۸۶ و ۴۵.۶۵ درصد برای زمان تا اوج بود. مدل بهینه ارائه شده برای شبیه سازی مولفه زمان پایه دارای کمترین میزان خطای تخمین و تائید به ترتیب برابر ۲۳.۰۳ و ۲۱.۷۵ و بیشینه ضریب کارایی برابر ۰.۹۳ بود.

کلیدواژه ها:

تغییرات زمانی رسوب معلق ، حوزه های‎ ‎آبخیز ، رابطه رواناب-رسوب ، رفتار رسوبی ، مدل سازی رسوب