تحول در ماهیت جنگ های آینده؛ جمهوری اسلامی ایران؛ سناریوها، فرصت ها و چالش ها

حیات بشری، مرحله نوینی از تحولات خود را با ورود به عصر اطلاعات و ارتباطات تجربه می کند. حاکمیت عناصر نرم افزاری قدرت و پیشرفت جوامع، تعبیری است که طی دو دهه اخیر بیشتر از هر زمان دیگری مورد توجه بوده است. یکی از مهمترین ابعاد متحول شده در فضای مذکور، مقوله امنیت است. امنیت از دهه ۹۰ تاکنون در بستر چالش ها و مسائل نوظهور جهانی، تعریفی نوین و موسع پیدا کرده است. در چارچوب تحولات نرم افزاری امنیت و به تبع آن امنیت بین الملل، مقوله تحول در ماهیت جنگ های آینده همواره یکی از مهمترین حوزه های مطالعاتی و پژوهشی کارشناسان و پژوهشگران حوزه های امنیتی بوده است. پیشرفت های چشمگیر در فناوری اطلاعات و ارتباطات بر هدایت، تنظیم و کنترل جنگ افزارها و در نهایت نتایج جنگ تاثیرگذار بوده است. در این چارچوب، جمهوری اسلامی ایران از سویی با توجه اینکه دارای ارزش ها و هنجارهایی متمایز با ارزش های حاکم بر نظام بین الملل است و از دیگر سوی به دلیل اینکه در منطقه ای حساس واقع شده که بخش قابل توجهی از رویدادها و روندهای امنیت جهانی در این منطقه از جهان شکل می گیرد، نیازمند بررسی و مطالعه سناریوهای آینده در باب ماهیت جنگ هاست. بدون تردید ورود به مباحث جنگ ها و منازعات آینده چه در عرصه نظر و چه عمل مستلزم اتخاذ استراتژی کلان و آینده نگر است. در این تحقیق ضمن بررسی روندهای امنیتی جهان آینده به ویژه روندهای مربوط به جنگ ها بر اساس روش دلفی، به بررسی و شناخت سناریوهای محتمل در این حوزه و در نهایت احصاء چالش ها و فرصت های فراروی جمهوری اسلامی در باب جنگ های آینده پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

روندهای جهانی امنیت ، جنگ ، امنیت ملی ج.ا.ایران ، امنیت بین الملل ، مطالعات آینده ، فرصت ها/چالش ها