محمد نریمانی - استاد روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مسلم عباسی - استادیار روان شناسی، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران
محمدجواد بگیان کوله مرز - دانشجوی دکترای روان شناسی عمومی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
اکبر رضایی فرد - مربی روان شناسی، دانشگاه فرهنگیان اقلید، اقلید، ایران

هدف این مطالعه، بررسی اثر بخشی آموزش کنترل تکانه و توجه بر پردازش هیجانی، تکانشگری و حواس پرتی دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی بود. این پژوهش از نوع آزمایشی بوده و با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر اردبیل در سال تحصیلی ۹۱-۹۰ تشکیل دادند. نمونه پژوهش ۶۰ نفر از دانش آموزان دارای اختلال ریاضی بود که از میان دانش آموزان پنج مدرسه راهنمایی شهر اردبیل بعد از شناسایی به وسیله آزمون ریاضی کی مت (۱۹۸۸) و انجام مصاحبه بالینی ساختار یافته به صورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (کنترل تکانه و توجه) و گواه (۲۰ نفر برای هر گروه) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس پردازش هیجانی باکر و همکاران (۲۰۰۷)، تکانشگری بارات (۱۹۹۴)، آزمون ریاضی کی مت (۱۹۸۸) و حواس پرتی تولوز ـ پیرون (۱۹۸۶) استفاده شده است. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) نشان داد آموزش برنامه های کنترل تکانه و توجه بر پردازش هیجانی، تکانشوری و حواس پرتی تاثیر دارد (۰۰۱/۰≥P)؛ به این صورت که به کاهش هیجان های منفی، تکانشوری و حواس پرتی دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی منجر می شود. بنابر یافته های این مطالعه، آموزش مهارت های کنترل تکانه و توجه به دانش آموزان مبتلا به اختلال ریاضی باعث کاهش تکانشگری و حواس پرتی می شود و می توان از این آموزش ها به عنوان روش های مداخله ای مناسب سود جست.  

آموزش کنترل تکانه, آموزش توجه, پردازش هیجانی, تکانشوری, حواس پرتی, دانش آموزان