جایگاه غرب در سیاست هویتی نظام جمهوری اسلامی، تحلیل گفتمان انتقادی سریالهای کیف انگلیسی و مدار صفر درجه

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره: 10، شماره: 37
  • کد COI اختصاصی: JR_JCSC-10-37_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 206
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مهدی فرقانی

دانشیار علوم ارتباطات دانشکده علوم ارتباطات

سید جمال الدین اکبرزاده جهرمی

دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در سده ی اخیر غرب مفهومی پرمناقشه در فضای فکری کشور بوده و گفتمان های هویتی، دلالت های متفاوتی برای آن تولید کرده اند که هژمونیک شدن هریک، پیامدهای اجتماعی متفاوتی را رقم زده است. با توجه به موقعیت منحصربه فرد تلویزیون در ایران، نحوه ی بازنمایی غرب در آن می تواند گفتمان معینی را تضعیف یا تقویت کند. همچنین با توجه به مدل مالکیتی تلویزیون، بررسی تصویر غرب در این رسانه، جایگاه کلیدی این مفهوم در سیاست هویتی گفتمان مسلط را نشان می دهد. این پژوهش بازنمایی غرب در دو سریال تاریخی کیف انگلیسی و مدار صفر درجه را با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی و با توجه به سه فرانقش بازنمایی، تعاملی و متنی، مورد بررسی قرار می دهد. بررسی فرانقش بازنمایی با توجه به عناصر و موضوعات مرتبط با غرب انجام شده است. نتایج نشان می دهد که گرچه صورت بندی هر دو سریال متاثر از نگاه گفتمان مسلط به غرب است، با این حال گفتمان های غرب ستا نیز در صورت بندی آن ها حضور انکارناپذیری دارند. گفتمان مسلط با ساخت چنین سریال هایی در کار تولید جامعه ای متصور و نوعی هویت جمعی است و این امر بدون بازنمایی غرب به مثابه ی دیگری ممکن نیست. مفهوم غرب برای برساختن دو نوع دیگری دیگری بیرونی و دیگری درونی به کار می رود. غرب به مثابه ی دیگری بیرونی، انسجام درونی هویت جمعی را در سطح دولت- ملت ممکن می کند. کارکرد دیگری بیرونی نیز مشروعیت زدایی از گفتمان های درونی رقیب با گفتمان مسلط است. این تحقیق نشان می دهد که برخلاف گفتمان شرق شناسی که در آن شرق دیگری پست و مادون است، غرب برساخته شده در متون سریال ها به نحوی متناقض دیگری مهم است.

کلیدواژه ها

بازنمایی, غرب, ایران, هویت جمعی, تلویزیون, سریال تاریخی, صداوسیما

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.