سیدعلی میرمحمدی میبدی
علیرضا امینی حاجی آبادی
جمال الدین خواجه دین

محدوده اطراف مصب رودخانه زاینده رود به باتلاق گاوخونی، رویشگاه های مناسب گونه های شورپسندی مانند Aeluropus littoralis ، Aeluropus lagopoides، Halocnemum strobilaceum و Salicornia europea می باشد. با این حال، خواسته های اکولوژیک این گونه ها و فاکتورهای زیست محیطی کنترل کننده ساختار اجتماعات گیاهی و استقرار آنها روی خاک این مناطق به خوبی درک نشده است. دانش کافی در این زمینه برای به کارگیری این گونه ها در پهنه های شور ضروری است. در این پژوهش، الگوی استقرار چهار گونه مذکور در رویشگاه های متنوع، بر اساس شناخت اهمیت نسبی ویژگی های خاک رویشگاه هر یک از گونه ها و تاج پوشش گونه های مورد بررسی، به کمک روش ریاضی اوردیناسیون تشریح و ارزیابی شد. برای این منظور ۴۸ قطعه روی ترانسکت های دارای بیشترین تنوع گونه ای از نظر پوشش انتخاب گردید، و متغیرهای درصد پوشش و عوامل خاک شامل EC، pH، مقادیر رس، سیلت، شن و عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در یک دوره یکساله در سال ۱۳۷۸ اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده از خاک و گیاه بر طبق روش اوردیناسیون از دسته PCA و CCA تجزیه شدند تا ارتباط ویژگی های خاک رویشگاه ها و گونه ها مشخص گردد. نتایج آنالیز اوردیناسیون به خوبی ویژگی کلی رویشگاه هر گونه را از لحاظ عوامل خاکی مورد بررسی تفکیک، و ارتباط آنها را مشخص نمود. تجزیه ها نشان دهنده وجود هم بستگی معنی دار بین تغییر نوع و درصد گونه ها با شیب تغییرات عوامل خاک بود. به طور کلی، واکنش گونه ها به عوامل خاکی در این آزمایش، می تواند به عنوان مولفه مهم در گسترش و تعمیم الگوهای رشد و نمو این گونه ها برای مناطق شور مشابه مورد توجه قرار گیرد.

, Principal Components Analysis (PCA), Canonical Correspondence Analysis (CCA), اوردیناسیون CCA,PCA