کاربرد تئوری گشتاورهای خطی در تحلیل تناوب سیل حوزه های آبخیز مرکزی ایران

روش های بسیاری برای بررسی سیلاب حوزه های آبخیز وجود دارد، که از جمله می توان به تحلیل منطقه ای سیلاب اشاره کرد. رهیافت تحلیل منطقه ای سیلاب متکی بر ویژگی های فیزیکی، اقلیمی و اکولوژیک حوزه های آبخیز بوده، از روش های آماری در بررسی داده های مشاهداتی جریان استفاده می کند. این رهیافت دارای شیوه های متعددی است. هاسکینگ و والیس با گسترش روش گشتاور وزنی احتمال، آماره های گشتاور خطی را به عنوان رهیافتی جدید در تحلیل تناوب سیل حوزه های آبخیز ارائه نمودند. تئوری گشتاورهای خطی اساس پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. در این پژوهش ۲۷ ایستگاه هیدرومتری واقع در منطقه مرکزی ایران بررسی گردید. با استفاده از نمودار گشتاور خطی، منحنی چولگی خطی در برابر کشیدگی خطی و مناسب ترین توزیع های قابل برازش برای هر یک از ایستگاه های مطالعاتی تعیین شد. سپس به منظور حذف ایستگاه های غیر همگن، آزمون های همگنی مبتنی بر پارامترهای ناهماهنگی و ناهمگنی انجام گرفت و سرانجام دو ایستگاه بارز و گبرآباد به عنوان ایستگاه های ناهمگن شناخته شدند. در مرحله بعد، آزمون نیکویی برازش به منظور تعیین مناسب ترین تابع توزیع منطقه انجام، و به ترتیب توزیع های لجستیک تعمیم یافته، مقادیر حد تعمیم یافته، نرمال تعمیم یافته، پیرسون نوع سوم و پارتو تعمیم یافته مناسب ترین توزیع برای منطقه شناخته شدند. در نهایت، مقادیر تخمینی دبی با تناوب مختلف در منطقه تعیین، و پارامترهای منطقه ای توزیع های منتخب ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

L-moment ، Probability weighted moments ، Regional flood analysis. ، گشتاور خطی ، گشتاور وزنی احتمال ، تحلیل منطقه ای سیلاب