تجزیه علیت عملکرد دانه و صفات وابسته در یولاف زراعی

این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل هم بستگی های بین عملکرد دانه، اجزای عملکرد، طول دوره رشد رویشی وطول دوره پرشدن دانه در ۱۲ رقم یولاف در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در سال های زراعی ۸۲- ۱۳۸۰ اجرا گردید. هم بستگی عملکرد دانه در واحد سطح با تعداد پنجه بارور در متر مربع(۷۷/۰)، تعداد دانه در خوشه(۵۱/۰) و طول دوره پر شدن دانه(۶۶/۰) مثبت و معنی دار بود. در بین صفات مورد بررسی، تعداد خوشه در متر مربع و تعداد دانه در خوشه بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه نشان دادند (به ترتیب ۶۸/۰ و۳۰/۰). هم چنین طول دوره پر شدن دانه بیشترین اثر مستقیم را بر تعداد دانه درخوشه و وزن هزار دانه داشت (به ترتیب ۸۲/۰ و ۸۰/۰) که از هم بستگی های آن با تعداد دانه در خوشه(۴۲/۰) و وزن هزار دانه(۳۵/۰) نیز بیشتر بود. ولی منفی بودن اثر غیرمستقیم آن از طریق سایر صفات سبب کم شدن مقدار این ضرایب هم بستگی گردید. با توجه به نتایج تجزیه علیت، تعداد خوشه در متر مربع و تعداد دانه در خوشه بیشترین سهم را در تبیین تغییرات عملکرد دانه دارا بودند. با توجه به اثر مستقیم طول دوره پر شدن دانه بر تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه و این که بیشترین مقدار ماده خشک در یولاف در طول این دوره تولید می شود، می توان از این صفات به عنوان معیار انتخاب در برنامه های به نژادی یولاف و تولید ارقام پر محصول استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Correlation ، Direct effects ، Indirect effect ، Oats ، اثر غیرمستقیم ، اثر مستقیم ، هم بستگی ، یولاف