شکل های مختلف سرب، نیکل و کادمیم در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب

  • سال انتشار: 1386
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-11-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 228
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اسماعیل خدیوی بروجنی

فرشید نوربخش

مجید افیونی

حسین شریعتمداری

چکیده

کاربرد لجن فاضلاب در کشاورزی اخیرا به عنوان منبعی جهت تامین نیاز غذایی محصولات زراعی مورد توجه قرار گرفته است، از طرف دیگر وجود عناصر سمی مثل سرب، نیکل و کادمیم در این کود مدیریت صحیح اراضی تیمار شده را ضروری می نماید. عصاره گیری دنباله ای عناصر سنگین می تواند به پی بردن قابلیت جذب زیستی عناصر مذکور توسط گیاه کمک کند. هدف از این تحقیق بررسی آثار تجمعی و باقی مانده لجن فاضلاب بر شکل های شیمیایی و فاکتور تحرک سرب، نیکل و کادمیم در خاک است. در این مطالعه که به صورت طرح کرت خرد شده با سه تکرار صورت گرفت سطوح مختلف کودی لجن فاضلاب شامل ۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ مگا گرم بر هکتار به عنوان کرت های اصلی و سال های متوالی کوددهی شامل ۱، ۲ و ۳ سال کوددهی به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. در سال سوم از عمق ۲۵-۰ سانتی متری تمام کرت ها نمونه برداری انجام شد. در نمونه های خاک شکل های مختلف عناصر سرب، نیکل و کادمیم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش مقدار و دفعات کودهی با لجن فاضلاب غلظت عناصر کادمیم و نیکل در فرم محلول (SOL) افزایش و در مورد سرب کاهش یافت. فرم تبادلی (EXC)، کربناتی (CAR) و آلی (ORG) هر سه عنصر افزایش یافت. فرم حبس شده (OCC) سرب و نیکل کاهش و کادمیم افزایش یافت. فرم باقی مانده (RES) سرب افزایش و نیکل و کادمیم کاهش یافت. قابلیت جذب این عناصر افزایش یافت. توزیع نسبی فرم های مختلف عناصر سه گانه مذکور به صورت زیر بود: سرب: OCC> RES> ORG> CAR> EXC> SOL، نیکل: RES> ORG> OCC> CAR> EXC> SOL و کادمیم: OCC> CAR> RES> ORG> EXC> SOL فاکتور تحرک عناصر مذکور به ترتیب زیر بود: Cd> > Pb> > Ni ترتیب این عناصر در فرم های مختلف به صورت زیر بود: محلول:Ni> > Pb> > Cd ، تبادلی، کربناتی و حبس شده (Occluded) Pb> Ni> Cd ، آلی و باقی مانده : Ni> Pb> Cd با توجه به افزایش قابلیت جذب این عناصر، کوددهی مداوم لجن فاضلاب حتی در چنین خاک های آهکی نیز باعث افزایش مقادیر قابل جذب این عناصر گردیده است. شکل آلی هر سه عنصر مورد مطالعه با مقادیر قابل جذب آنها بستگی نشان داد.

کلیدواژه ها

Sequential extraction, Organic fertilizer, Sewage sludge, Pb, Ni, Cd., عصاره گیری دنباله ای، کود آلی، لجن فاضلاب، سرب، نیکل، کادمیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.