تغییرات فصلی جمعیت شته سبز گندم و معرفی دشمنان طبیعی آن در منطقه سیستان

در مطالعات انجام شده سال های ۱۳۷۹ و۱۳۸۰ در مزارع گندم و جو واقع در بخش های مختلف منطقه سیستان (شامل بخش های میانکنگی، شهرکی و ناروئی، شیب آب و مرکزی) ، هفت گونه شته متعلق به شش جنس، مورد شناسایی قرار گرفتندکه در میان آنها گونه Schizaphis graminum Rondani (شته سبز گندم) با ۴/۸۵ درصد فراوانی، گونه غالب منطقه بوده است. برای بررسی تغییرات فصلی جمعیت شته سبز گندم، در هر یک از مزارع بخش های منطقه سیستان، با وسعت تقریبی هر کدام نیم هکتار، به طور هفتگی تعداد ۳۰ برگ از بوته های گندم و جو، به صورت تصادفی برداشت شد و مشخص گردید که جمعیت شته ها به ویژه شته سبز گندم از نیمه دوم اسفند تا اواسط اردیبهشت ماه، با متوسط دمای روزانه ۲۸-۲۲ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۶۵-۴۵ درصد در اوج بود. هم چنین بررسی های به عمل آمده در شرایط کنترل شده (انکوباتور با دمای۲± ۲۵ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۵ ± ۷۵ درصد)، نشان داد که طول دوره یک نسل(مدت زمانی که یک نوزاد شته لازم دارد تا به مرحله تولید مثل برسد)، ۷-۵ روز و طول عمر یک شته بی بال،۳۱-۲۰ روز و تعداد نوزادان حاصل از آن، ۹۸-۱۸ عدد بود، در حالی که این تعداد برای یک شته بی بال در شرایط متغیر آزمایشگاهی (اتاق پرورش با دمای ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی۵ ± ۵۵ درصد)، ۹۳-۲۲ عدد نوسان داشته است. در بررسی های مربوط به شناسایی شکارگر ها و پارازیتوئید ها، در نمونه برداری های صورت گرفته، شکارگرهای جمع آوری و شناسایی شده از مزارع گندم و جو طی سال های مورد مطالعه، شامل شش گونه کفشدوزک(Col:Coccinellidae)، ده گونه مگس سیرفید (Dip:Syrphidae) و دو گونه بالتوری(Neu:Chrysopidae) بودند. هم چنین از راسته بال غشاییان پنج گونه زنبور پارازیتوئید (Hym:Aphidiidae) نیز جمع آوری شدند.

کلیدواژه ها:

Wheat green aphid ( ، ) ، Natural enemies ، Seasonal population changes. ، شته سبز گندم ، دشمنان طبیعی ، تغییرات فصلی جمعیت