تنوع آللی ژن های سختی دانه (پوروایندولین a و b ) در گندم های تجاری و بومی ایران

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 12، شماره: 45
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-12-45_054
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 124
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خلیل ملک زاده

فرج اله شهریاری

محمد فارسی

احسان محسنی فرد

چکیده

سختی دانه یکی از مهم ترین خصوصیات کیفی گندم نان است که به وسیله آن طبقه بندی تجاری و نوع فرآورده نهایی تعیین می گردد. این صفت به وسیله دو ژن کاملا پیوسته پوروایندولین a و پوروایندولین b کنترل می شود. آلل های نوع وحشی این دو مکان ژنی موجب فنوتیپ بافت دانه نرم می شوند و بروز جهش در هر یک از این دو مکان ژنی باعث سخت شدن بافت دانه می گردد. به دلیل اهمیت این صفت، ۶۱ رقم تجاری و ۹۲ توده بومی خالص ایرانی برای شناسایی چهار نوع آلل سختی مورد مطالعه قرار گرفتند. تعیین ارزش سختی دانه و گروه بندی به وسیله سیستم خصوصیات تک دانه انجام پذیرفت. شناسایی آلل های کنترل کننده سختی دانه توسط تکثیر با آغازگرهای اختصاصی و هم چنین تکنیک توالی های چند شکل حاصل از برش فرآورده تکثیریافته انجام گرفت. نمونه ها در سه دسته سخت، مخلوط و نرم قرار گرفتند، که فراوانی آنها در ارقام تجاری به ترتیب ۶/۶۵، ۶/۱۹ و ۸/۱۴ درصد و در توده های بومی ۷/۵۸، ۱۳ و ۳/۲۸ درصد بود. از چهار آلل مورد مطالعه فقط سه نوع آلل در گندم های مذکور دیده شد. آلل Pina-D۱b در ۱۸ رقم، آلل Pinb-D۱b در ۵ رقم و آلل Pinb-D۱e فقط در رقم کویر از گندم های سخت تجاری یافت شد و در گندم های سخت توده بومی فقط دو توده حامل آلل Pinb-D۱b بودند. آلل Pinb-D۱c در هیچ یک از نمونه ها دیده نشد. گندم های حامل آلل Pina-D۱b ارزش سختی دانه معنی دار بالاتری نسبت به گندم های حامل آلل Pinb-D۱b نشان دادند. به نظر می رسد این ژن ها و روش های مورد استفاده می توانند کمک موثری به انتخاب سختی دانه در برنامه های به نژادی گندم نمایند.

کلیدواژه ها

Grain hardness, Puroindoline, , , Wheat., پوروایندولین، سختی دانه، گندم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.