محمدحسین رئوفت
مجید کاظمی نجف آبادی

در تحقیق حاضرکه به منظور رفع مشکلات و کاهش انرژی مورد نیاز خاک ورزی عمیق در مزارع نیشکر در میان آب خوزستان انجام پذیرفت، سعی گردید که با تعبیه تیغه های سطحی در جلوی زیر شکن کج ساق، نیروی کشش لازم کاهش و ویژگی های فیزیکی خاک بهبود یابند. آزمایش ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل ۶ تیمار و در سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارها عبارت بودند از: اول زیرشکنی به کمک تیغه های ریپر سوار بر بولدوزر، دوم زیرشکن کج ساق بدون تیغه سطحی، سوم و چهارم زیر شکن کج ساق با یک تیغه سطحی در عمق های ½ و ⅓ عمق اصلی و پنجم و ششم، زیر شکن کج ساق همراه با دو تیغه سطحی در عمق های ½ و ⅓ عمق اصلی. نتایج نشان داد که در میان تیمارهای زیرشکن کج ساق، زیرشکن کج ساق بدون تیغه های سطحی، دارای بیشترین مقاومت کششی بوده و در سایر تیمارهای زیر شکن کج ساق به لحاظ تعبیه تیغه های سطحی، مقاومت کششی کاهش یافته است. افزایش عمق و تعداد تیغه های سطحی در کاهش نیروی کششی موثر بوده است. زیرشکن کج ساق با دو تیغه سطحی و در عمق ½ عمق اصلی، دارای کمترین توان مصرفی بوده و در مجموع تعبیه تیغه های سطحی در عمق های یاد شده به طور متوسط ۲۱ درصد توان مصرفی را نسبت به زیر شکن کج ساق بدون تیغه های سطحی کاهش داد. سطح به هم خورده خاک و هم چنین سطح مقطع خاک به هم خورده به ازای عرض واحد در تیمار ریپر حداقل بود. به طور متوسط به کارگیری تیمارهای زیرشکن کج ساق، سطح به هم خورده به ازای عرض واحد در مقایسه با تیمار ریپر را تا ۳/۲ برابر افزایش داد. سایر نتایج بیانگر آن است که بیشترین شاخص مخروطی مربوط به تیمار ریپر بوده و تیمار زیرشکن کج ساق بدون تیغه سطحی و زیر شکن کج ساق با تیغه های سطحی، کاهش شاخص مخروطی را موجب گردیده اند. درصد لغزش چرخ های محرک تراکتور در کلیه تیمارهای زیر شکن کج ساق در دامنه ۱۶- ۱۲ درصد قرار داشته و بدین ترتیب گزینه مناسبی جهت زیرشکنی در اراضی سنگین، پیش رو قرار می گیرد.

Subsoiling, Bentleg subsoiler, Shallow tines, Sugarcane., زیرشکنی، زیرشکن کج ساق، تیغه های سطحی، نیشکر