بهاره ضیغمی - دانشگاه حکیم سبزواری
شهرام بهرامی - دانشگاه حکیم سبزواری

عدم وجود و یا کمبود اطلاعات هیدرومتری در حوضههای آبخیز کشور، کاربرد روشهای تجربی مناسب را برای برآورد حداکثر سیلاب الزامی مینماید. هدف این پژوهش ارزیابی میزان سیلاب حداکثر در دو حوضه آبخیز رودخانه اترک با استفاده از اندازه قلوه سنگهای بستر رودخانه میباشد. در این تحقیق حداکثر سیلاب بر اساس اندازهگیری قطر قلوه سنگهای بستر رودخانه در خروجی حوضهها بدست آمد. در این راستا اطلاعات توپوگرافی، فیزیوگرافی و زمینشناسی از طریق نقشههای توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ و زمینشناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ استخراج، و تجزیه و تحلیل آنها توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. در این تحقیق به منظور برآورد سیلاب حداکثر در حوضه، ابتدا سرعت آب با استفاده از روش کاستا و جارت اندازهگیری شد و سپس بر اساس آن میزان دبی به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که حداکثر سیلاب برآورد شده از روش کاستا به دادههای واقعی نزدیکتر است که این موضوع کارایی مناسب روش کاستا (برآورد پیک سیلاب با استفاده از قطر قلوه سنگهای بستر رودخانه) را نشان میدهد. نتیجه این تحقیق همچنین نشان میدهد که با وجود اینکه حوضه قوردانلو کوچکتر از حوضه زیرابه است، مقدار دبی حداکثر محاسبه شده آن بالاتر از حوضه زیرابه است. به طور کلی بالا بودن سیلاب حداکثر در حوضه قوردانلو را میتوان به وجود سازندهای نفوذناپذیر، تراکم زهکشی بالا و شکل تقریبا دایرهای آن نسبت داد.

ژئومورفولوژی, رودخانه اترک, قلوه سنگهای بستر رودخانه, حداکثردبی