سعید محبوب شارمی
سعید فرقانی
حسن رمضانپور

بار سطحی خاک ها با استفاده از دو روش جذب یونی و تیتراسیون پتانسیومتری اندازه گیری می شود. اکثر مدل های شیمیایی بار سطحی خاک ها از اطلاعات به دست آمده به وسیله تیتراسیون پتانسیومتری اقتباس شده اند. مدل اوهارا وگیلمن برای برآورد خصوصیات بار سطحی در محدوده ای از pH خاک، برای سه خاک جنگلی از منطقه معتدل لاهیجان به کار رفت. خاک های انتخاب شده بر روی سه نوع سنگ مادری متفاوت تشکیل شده بودند و لذا تاثیر سنگ مادر روی خصوصیات بارخاک نیز بررسی شد. کربن آلی، درصد رس، pH در آب مقطر و محلول ۱ مولار KCl، ظرفیت تبادل کاتیونی(CEC)، نقطه صفربار(pH۰)، نقطه صفربارخالص(ZPNC)، بار دائمی ومنحنی تغییرات بار این خاک ها تعیین شد و مورد بررسی قرارگرفت. کلیه خاک ها حاوی مقادیر معنی دار بار منفی بودند. خاک تیپیک هاپل یودالف دارای کمترین مقدارpH۰ و بیشترین مقدار بارمنفی درpH خاک بود. مقدار pH۰ در هر سه خاک درسطح کمتر از عمق بود ومقدار ZPNC درهرسه خاک قابل تفسیر از روی منحنی های تغییر بار نبود وکمتر از۵/۲ تخمین زده شدکه این خود دلیلی بر وجود بار منفی زیاد در این خاک ها می باشد. دامنه تغییرات منحنی های بار منفی در محدوده pH بین ۳ تا ۶ در افق های سطحی بیشتر ازافق های زیر سطحی بود که علت آن وجود ماده آلی درسطح است. بار دائمی در هر سه خاک، منفی و بالا بود که منطبق با اطلاعات کانی شناسی این خاک ها می باشد که حاوی مقادیر معتنابهی رس های ۲:۱ و ۱:۱ هستند. اطلاعات به دست آمده از منحنی تغییر بار خاک های مورد مطالعه هم چنین نشان داد که AEC(ظرفیت تبادل آنیونی) این خاک ها پایین و کمتر از ۱ سانتی مول در هر کیلوگرم خاک بود.

Surface charge characteristics, Point of zero charge, Permanent charge, Variable charge, Charge variation., خصوصیات بار سطحی، نقطه صفربار، بار دائمی، بار متغیر، منحنی تغییرات بار