تغییرات مکانی و پهنه بندی نیترات و فسفات آب زیرزمینی شهرکرد طی یک دوره پنج ساله

روند آلودگی نیتراتی و فسفاتی آب زیرزمینی می تواند حاکی از نحوه مدیریت آب این منابع باشد. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات در غلظت نیترات و فسفات و الگوهای مکانی توزیع نیترات و فسفات آبخوان شهرکرد در طی یک دوره پنج ساله است. به این منظور از ۱۰۰ حلقه چاه کشاورزی در طی سالهای ۱۳۸۵، ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ نمونه برداری و غلظت نیترات و فسفات اندازه گیری شد. از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ میانگین غلظت نیترات آبخوان از ۱۸ به ۲۷ میلی گرم بر لیتر و غلظت فسفات از ۰۵/۰ به ۱۵/۰میلی گرم بر لیتر افزایش پیدا کرده است. از بین مدل های مختلف واریوگرام گوسی، نمایی، کروی و خطی، مدل کروی تغییرات مکانی نیترات و فسفات در طی دوره مورد مطالعه را بهترتوجیه کرد. بررسی نقشه ها نشان داد که غلظت نیترات و فسفات در بخش های جنوبی دشت حداکثر و در بخش های شمالی حداقل است. به نظر می رسد دلیل اصلی بالا بودن غلظت نیترات و فسفات در بخش جنوبی وجود تصفیه خانه شهرکرد، دامداری های فشرده، کم عمق بودن سطح ایستابی و جهت گرادیان هیدرولیکی به این سمت از دشت باشد. مقایسه نقشه ها نشان داد که از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ از مساحت کلاس های با آلودگی کمتر کاسته شده و به مساحت کلاس های با غلظت بیشتر نیترات و فسفات افزوده شده است.

کلیدواژه ها:

Aquifer ، Kriging ، Mapping ، Variogram. ، آب زیرزمینی ، کریجینگ ، آلودگی ، واریوگرام