حمیدرضا اولیایی - Yasouj Univ
مهدی نجفی قیری - Shiraz Univ

شالیزارها تامین کننده نیاز تغذیه ای حدود نیمی از جمعیت جهان می باشند. تشکیل این خاک های تحت دخالت انسان مرتبط با عملیات شله کاری (پادلینگ)، رژیم های غرقاب و زه کشی، تشکیل کفه شخم و فرایندهای اکسایشی-کاهشی خاص می باشد. این مطالعه به منظور بررسی اثر کشت طولانی مدت برنج بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی رس در سه مزرعه برنج در منطقه یاسوج و مقایسه با اراضی بکر مجاور صورت گرفت. نتایج نشان داد که کشت طولانی مدت برنج موجب افزایش در میزان رس، کربن آلی، رطوبت اشباع، ظرفیت تبادل کاتیونی، کلاس فعالیت تبادل کاتیونی، هدایت الکتریکی و کاهش میزان کربنات کلسیم معادل خاک شده است. هم چنین این کاربری منجر به افزایش میزان آهن عصاره گیری شده با اگزالات ) (Feo، آهن کل) (Fet و کاهش میزان آهن عصاره گیری شده با دی-تیونات ) (Fed شده است. نوع کانی های رسی در دو کاربری تفاوت چندان زیادی را نشان ندادند. اما از نظر مقدار، در خاک های شالیزاری افزایش نسبتا زیاد اسمکتیت به ویژه در افق های سطحی دیده شد. اسمکتیت تشخیص داده شده در خاک های شالیزاری دارای بار لایه ای کمتر و درجه تبلور بالاتر در مقایسه با خاک های غیر شالیزاری بوده است. تغییر شکل ایلیت و کلریت به کانی های انبساط پذیر دلیل احتمالی برای کاهش این کانی ها در خاک های شالیزاری است.

Fe-oxide, Land use change, Paddy soil, Clay minerals., اکسید آهن، تغییر کاربری، خاک شالیزار، کانی رسی