الهام امیری - Bu-Ali Sina Univ., Hamedan, Iran.
علی اکبر محبوبی - Bu-Ali Sina Univ., Hamedan, Iran.
محمد رضا مصدقی - Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
حسین شیرانی - Vali-Asr Univ., Rafsanjan, Iran.

در این پژوهش اثر ساختمان خاک در انتقال بروماید غیر فعال تحت شرایط جریان اشباع و غیراشباع بررسی گردید. تیمارهای ساختمان خاک شامل ستون های خاک دست نخورده (ساختمان منشوری و دانه ای) و خاک دست خورده (ساختمان تک دانه) بودند. غلظت ثابتی از برومید (M ۰۰۵/۰) بر سطح ستون ها تحت شرایط جریان ماندگار اعمال شد. برای شرایط اشباع، شدت جریانی برابر با بیشترین هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) خاک ها و برای ایجاد شرایط غیراشباع، شدت جریانی برابر نصف کمترین Ks روی ستون ها اعمال گردید. آبشویی ستون ها تا حجم آب خروجی ۵ حجم آب منفذی ( PV) ادامه یافت. غلظت برومید خروجی با فواصل PV۲/۰ توسط الکترود انتخابگر برومید اندازه گیری شد. منحنی رخنه برومید برای ساختمان تک دانه S شکل و نزدیک به الگوی جریان های پیستونی و مویینه ای بود. در دو ساختمان منشوری و دانه ای، منحنی رخنه در ابتدا دارای شیب تند و سپس شیب ملایم تر و کشیده بود. مسیرهای ترجیحی موجب خروج زود هنگام برومید از ستون های خاک در این دو ساختمان شد. کشیدگی منحنی رخنه بیان گر نقش مهم پخشیدگی و پراکنش در انتقال برومید در این خاک ها می باشد. در شرایط اشباع، جبهه برومید نسبت به شرایط غیراشباع به علت غالبیت جریان توده ای و جریان سریع تر در منافذ درشت زودتر به انتهای ستون رسید. نتایج این پژوهش اهمیت ساختمان خاک، مسیرهای ترجیحی و شرایط جریان را در انتقال املاح نشان می دهد.

Prismatic structure, Granular structure, Single- grain structure, Pore volume, Preferential flow, Tailing., ساختمان منشوری, ساختمان دانه ای, ساختمان تک دانه, حجم آب منفذی, جریان ترجیحی, کشیدگی