ارزیابی وضعیت بالفعل بیابان زایی، با تاکید بر معیار آب، اقلیم و خاک با استفاده از مدل IMDPA (مطالعه موردی: دشت عباس)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 19، شماره: 72
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-19-72_029
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 260
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم ممبنی

۱. Dept. of Forest and Rangeland, Faculty of Natur. Resour., Univ. of Ilam, Ilam, Iran.

عبدالعلی کرمشاهی

۱. Dept. of Forest and Rangeland, Faculty of Natur. Resour., Univ. of Ilam, Ilam, Iran.

پرویز گرایی

۲. Dept. of Natural Resour., Ilam Province, Ilam, Iran.

فرزاد آزادنیا

۲. Dept. of Natural Resour., Ilam Province, Ilam, Iran.

حسن خسروی

۳. Dept. of Arid and Mountainous Reclamation Regions, Faculty of Natur. Resour., Univ. of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده

در حال حاضر بیابان زایی به عنوان یک معضل گریبان گیر بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه می باشد و مشتمل بر فرآیندهایی است که هم زاییده عوامل طبیعی بوده و هم به عملکرد نادرست انسان بر می گردد. تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان زایی دشت عباس استان ایلام به وسعت ۸/۱۸۰۲۸ هکتار با تکیه بر معیار آب، اقلیم و خاک با استفاده از مدل IMDPA صورت گرفت. با استفاده از این مدل میانگین هندسی هر یک از شاخص های نوسانات سطح سفره، EC آب، SAR و نوع سیستم آبیاری، بارش سالانه، شاخص خشکی و شاخص تداوم خشکسالی، بافت خاک، ضخامت خاک و EC خاک با کمک نرم افزار ArcGIS ۹.۳، به دست آمده و نقشه مربوط به وضعیت هرکدام از معیارها تهیه شد. نتایج به دست آمده حاصل از بررسی معیار اقلیم نشان دهنده این است که ۱۰۰ درصد از مساحت منطقه در طبقه شدید قرار گرفته است. نقشه شدت بیابان زایی براساس معیار خاک نشان می دهد که بالغ بر ۴۸۴۳ هکتار از منطقه که برابر با ۸/۲۸ درصد است در طبقه کم و ۱۳۱۸۵ هکتار که معادل ۱۳/۷۳ درصد از منطقه است در طبقه متوسط قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از میانگین هندسی شاخص های معیار آب حاکی از این است که ۴/۱۰۸۶۱ هکتار (۲/۶۰ درصد) از مساحت دشت در طبقه کم و ۶/۷۱۶۶ هکتار (۷۵/۳۹ درصد) از مساحت منطقه در طبقه متوسط جای دارد. نتایج حاصل از ارزش دهی معیارهای مورد بررسی بیان کننده این است که معیار اقلیم با ارزش ۶۱/۲ موثرترین معیار در افزایش شدت بیابان زایی دشت عباس است. بر این اساس مشاهده می شود که ارزش کمی شدت بیابان زایی برای کل منطقه در طبقه متوسط قرار گرفته است.

کلیدواژه ها

Desertification, Abbas Plain, Indices, Criteria, IMDPA., بیابان زایی, دشت عباس, شاخص, معیار, IMDPA

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.