ریحانه ملازاده - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران
زهرا فرید - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران

احمد دحبور (۱۹۴۶ م) شاعر مبارز فلسطینی و نصرالله مردانی (۱۹۴۸ م) شاعر متعهد ایرانی از جمله شاعرانی هستند که ادبیات پایداری در آثار آن ها نمود بارزی داشته است. دفاع مقدس در ایران و مبارزه ملت فلسطین در برابر اشغالگران صهیونیست، زمینه مناسبی برای پرداختن به مفاهیم مقاومت در برابر این دو شاعر ایجاد کرده است؛ همچنین پایداری هر دو شاعر به عقاید دینی و اسلامی، سبب شده مضامین دینی به ویژه مفاهیم قرآنی، در شعر آن ها از جایگاه ویژه‎ای برخوردار باشد. الگو‎پذیری از فرهنگ عاشورا و شخصیت حضرت مهدی (عج)، در مسیر پایداری و مقاومت نیز مورد توجه هر دو شاعر بوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با واکاوی مضامین شعری در آثار این دو شاعر، تجلی دین را در حوزه معنا و واژگان به کار رفته نشان دهد. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد مفاهیم قرآنی در اشعار پایداری دحبور بیشتر به جهت توصیف فشار حاکم بر جامعه و نوید به پیروزی و در شعر مردانی به قصد بالا بردن روحیه مقاومت و تشویق رزمندگان به کار گرفته شده است؛ همچنین دحبور در مورد واقعه عاشورا بیشتر به تصویر خفقان موجود در جامعه و نفاقی که در دل مردم وجود داشته توجه کرده ولی مردانی به رشادت ها و حماسه های امام حسین (ع) و یاران ایشان پرداخته است. حضرت مهدی (عج) در شعر هر دو شاعر، رمز نجات و پیروزی به شمار می رود. مفاهیم دینی چون شهید و شهادت و ایثار نیز مورد توجه هر دو بوده است.  

ادبیات تطبیقی, شعر مقاومت, شعر دینی و عاشورایی, احمد دحبور, نصرالله مردانی