محسن گرامی - استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه سمنان
مصطفی خاتمی - کارشناس ارشد سازه، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهدیشهر

عملکرد نامناسب قاب های خمشی فولادی در زلزله نورتریج درسال 1994 ، باعث نگرانی زیادی شد . دراین زلزله بسیاری از قاب های خمشی فولادی از گسیختگی های ناگهانی در اتصالات تیر به ستون زیان دیدند. این گسیختگی ها نیاز به تجدید نظر در روند طراحی و ساخت اتصالات خمشی فولادی را نشان می داد. به عنوان جایگزین اتصالات جوشی، محققین اتصالات پس کشیده با میرایی اصطکاکی را برای استفاده در قابهای خمشی فولادی پیشنهاد کردند. این اتصال ترکیبی از کابل های فولادی با مقاومت بالاست که به موازات جان تیر تعبیه شده و ابزارهای اصطکاکی با هدف اتلاف انرژی در بالهای تیر قرار می گیرند. از مزایای آن می توان به قابلیت خودشاقولی وعدم ایجاد تغییرشکل های پسماند، الاستیک ماندن تیرها وستون ها وچشمه های اتصال، سختی اولیه مشابه اتصالات جوشی، عدم نیاز به جوش کارگاهی و ساخت اتصال با مصالح ومهارت های متداول اشاره کرد. این اتصال بسته به نحوه قرارگیری ابزارهای اصطکاکی به دو شکل متفاوت اتصال پس کشیده با ابزارهای اصطکاکی در بال بالا وپایین تیر(اتصال متقارن)و اتصال پس کشیده با ابزارهای اصطکاکی فقط در بال پایین تیر(اتصال غیرمتقارن) پیشنهاد شده است. در این مقاله، ضمن بررسی رفتار این دو اتصال، روش طرح لرزه ای پیشنهادی ونحوه مدلسازی این اتصالات بیان می گردد. سپس عملکرد لرزه ای قاب خمشی با این دو نوع اتصال درتحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی با یکدیگر مقایسه می شود. نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد اگرچه استفاده از اتصالات پس کشیده با ابزارهای اصطکاکی فقط در بال پایین تیر مانع اندرکنش دیافراگم کف با قاب پس کشیده می شود، اما به دلیل رفتار غیرمتقارن، نیازهای لرزه ای سازه را نسبت به اتصالات پس کشیده با ابزارهای اصطکاکی در بال بالا و پایین تیر، افزایش می دهد

طرح لرزه ای،خودشاقولی،اتصالات پس کشیده،ابزارهای اصطکاکی