تاثیر دین بر سلامت فردی واجتماعی

سلامت به عنوان یک سرمایه فردی و اجتماعی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان علوم انسانی در حوزه های مختلف به ویژه در رشته های جامعه شناسی و روانشناسی بوده است. با توجه به اهمیتی که ستی۵لام افراد برای رشد و شکوفایی۵ فرد و جامعه دارد، همواره اندیشمندان بر این باور بوده اند که بـین سازگاری اجتماعی افـراد و عوامـل محیطـی، اجتمـاعی، تربیتی نظیر جامعه پذیری مذهبی، باورها و اعمال مذهبی و مقابله های مذهبی رابطه وجود دارد . چنان که مشاهده شده است ایمان و اعتقادات دینی، خوشحالی و سلامت روانی و سازگاری افراد را از طریـق ممانعـت از انجـام اعمـال بزهکارانه و ضـداجتماعی و افـزایش روحیـه همـدلی و مهارتهای فرا اجتمـاعی و دریافـت حمایـت معنـوی و اجتماعی, افزایش می دهد. دینداری یکی از مولفه هـای مهمـی اسـت کـه در تحلیـل سلامتی موثـر اسـت؛ زیـرا با ایجـاد یک روح جمعی، شـور و شـوق مذهبـی و گسـترش احساسـات همگانـی از طریـق مناسـک و مراسـم جمعـی میتوانـد زمینه هـای لازم بـرای پیونـد بیـن اعضـا و انسـجام اجتماعـی را فراهـم آورد. آیین هـای مذهبی مردم را گـرد هم می آورند و بدینسـان پیوندهـای مشترکشـان را دوبـاره تصدیـق میکننـد و در نتیجـه همبسـتگی اجتماعـی را تحکیـم میبخشـد. بعد مناسـکی همچنیـن باورهـا و اعتقـادات دینـی از طریـق ایجـاد هـدف و معنـی در زندگـی، گسـترش روابـط اجتماعی و احسـاس تعلق در فرد موجبـات آرامـش را فراهم مـی آورد و از بروز احسـاس تنهایی و انزوا در فـرد جلوگیـری میکند، بعـد اعتقـادی فـرد معتقد، احسـاس میکنـد در زندگـی سراسـر مادی، یـک نقطه ی اتکای معنـوی دارد و بـا ایـن تفکـر فـرد خـود را به معبـودش وا میگـذارد و خـود را در ارتبـاط بسـیار نزدیـک با خدا دانسـته و اعتمـاد و اطمینـان او به یاری و کمـک خداونـد افزایـش مییابـد؛ لـذا بـه کمـک رحمـت الهـی درحـل مشـکلات خـود امیدوارتـر میشـوند و نگـرش او در برخـورد بـا اسـترس ها تغییـر میکنـد ایـن تغییـر نگـرش به شـکل مثبت باعـث احسـاس امیـد، احسـاس نزدیـک بـودن بـه دیگـران، فرصـت خودشـکوفایی، احسـاس راحتی، مهار تکانه، نزدیکـی به خدا و کمک بـه حـل مشـکلات میگردد. بعـد عاطفـی از طـرف دیگـر مطالعه ی آموزه هـای دینـی نیـز در تقویـت سلامتی موثـر اسـت. خداونـد در قالـب آیـات متعـدد بـه سلامت اجتماعـی بشـر اشـاره کرده اسـت و معتقـد اسـت تمسـک به قـرآن و دین بـاوری بـه زندگی انسـانها معنا میدهـد و این موجب آرامش بخشـی بسـیاری از حـوادث و رویدادها در جهـان هسـتی اسـت. از طرفـی مطالعـه ی کتـب دینـی نیـز یکـی از منابـع ارزشـمندی اسـت کـه دارای راهکارهـای مخصـوص ارتقای سلامت افـراد بـه خصـوص رهنمودهایـی بـرای اصلاح رفتـار و کاهـش ناهنجاریهـای فردی و اجتماعی اسـت، بعد دانشـی که بـه نوبـه ی خـود در بهبـود وضعیت سلامت اجتماعـی افـراد دیندار موثـر اسـت. دسـتورالعملهای دینـی نیـز افـراد را بـه ارتباط بـا افراد دیگـر و یـاری رسـاندن بـه یکدیگـر فـرا میخوانـد و این امـر ادراک افـراددیندار را از حمایت اجتماعی افزایش میدهد، پیامدی حمایتی که امکان حفظ و تداوم سلامت اجتماعی را فراهم می آورد . درمجموع جامعه ی دیندار، دارای انسجام، وحدت، یکپارچگی و همبستگی بالایی است و شهروندانش از امنیت اجتماعی،سلامت در روابط خانوادگی و اجتماعی و نیز روح تعاون و همکاری بالایی برخوردارند و در برابر سرنوشت یکدیگر احساس مسئولیت میکنند. بنابراین یکی از کارکردهای دین ایجاد جامعه ای توام با سلامت اجتماعی است در حالی که نبوددینداری در یک جامعه موجب گسترش رفتارهای انحرافی چون بزهکاری و خودکشی، احساس تنهایی، بدبینی، عدم اعتماد به دیگران و رضایت کمتر از زندگی میشود که این نیز به نوبه ی خود باعث تخریب سلامت اجتماعی افراد در جامعه میگردد.

کلیدواژه ها:

سلامت روان ، سرمایه فردی ، سرمایه اجتماعی ، سلامت افراد ، مذهب