شناسایی گسل زیار- دمبک کوه و نقش احتمالی آن در فرار آب از سد لار

بررسی های انجام شده برای مشخص کردن دلیل فرار آب از سد لار نشان می دهد که آب نشتی از این سد در ۵ کیلومتری شمال شرق روستای پلور و از طریق چند دهانه چشمه به رودخانه هراز می ریزد. بازدیدهای میدانی از منطقه نشان داد که در مجاورت مظهر این چشمه ها و در امتداد رودخانه هراز، گسلی با جابه جایی و زون خردشده قابلت وجه واقع شده که در این مقاله تحت عنوان گسل زیار –دمبک کوه معرفی شده است. بررسی های دفتری و میدانی موید این مطالب است که این گسل تا ساحل چپ مخزن سد لار ادامه پیدا میکند. گسل زیار- دمبک کوه در محدوده موردمطالعه با امتداد شمال غرب- جنوب شرق و شیب شمال شرقی قرار دارد. امتداد شمال غربی این گسل در انتهای گدازه های دماوند، از محدوده شمالی مخزن سد لار گذشته و تا فرای ارتفاعات دمبک کوه قابل پیگیری است ودر منتهی الیه با گسل سفیدآب تقاطع دارد. امتداد جنوب شرقی این گسل در محدوده روستای زیار توسط رسوبات دریاچه ای پوشیده است، ولی با توجه به آزیموت این گسل احتمالا با گسل دره لار تقاطع دارد. با توجه به شواهد به دست آمده سازوکار این گسل امتدادلغز چپگرد با مولفه معکوس است. این گسل در محدوده چشمه های فرار آب سد لار سبب راندگی سازند الیکا بر روی سازند شمشک و در ناحیه شمالی سد لار سبب راندگی سازند لار بر روی آهک های کرتاسه شده است. سنگ های آهکی سازند لار همراه با گسترش گسل های بزرگ دره لار و زیار –دمبک کوه زمینه توسعه کارست را در منطقه فراهم نموده است. این بررسی نشان می دهد تزریق در زون خردشده گسل زیار- دمبک کوه می تواند به عنوان یک فرایند بهسازی و کاهنده نفوذپذیری و فرار آب در تکیه گاه سمت چپ سد لار مدنظر قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

سد لار ، گسل زیار-دمبک کوه ، فرار آب