تحلیل اثر رونق و رکود اقتصادی بر آلایندگی محیط زیست در ایران: با تمرکز بر بخشهای اقتصادی

در پژوهش حاضر تلاش می شود که اثر رونق و رکود اقتصادی بر آلایندگی محیط زیست در ایران با رهیافت نامتقارن بررسی شود. به همین منظور، از رهیافت خودتوضیحی با وقفههای توزیعی غیرخطی و دادههای سالانه ۱۳۹۶-۱۳۵۰، برای تبیین و تشریح نامتقارنی استفاده می شود، و بر مبنای آن، یک الگوی پایه (کل اقتصاد) و سه الگوی بخشی (بخشهای خانگی، تجاری، و عمومی؛ صنعت؛ و حملونقل) برآورد می شوند. نتایج نشان می‎دهد که رونق و رکود اقتصادی اثر مستقیمی بر انتشار گاز دیاکسیدکربن در کوتاهمدت و بلندمدت دارند. از یک سو، هنگامی که تولید ناخالص داخلی (رونق اقتصاد) از راه گسترش فعالیتهای بخشهای خانگی، تجاری، و عمومی؛ صنعت؛ و حملونقل، و استفاده بیشتر از منابع افزایش می یابد، انتشار آلایندگی نیز بالا میرود. از سوی دیگر، با ورود به دوران رکود اقتصادی که با کاهش فعالیتهای بخشهایی مانند صنعت (به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در میزان مصرف انرژی در ایران) همراه است؛ انتشار آلایندگی کاهش مییابد. همچنین، در این بازه، نامتقارنی اثرگذاری تولید بر انتشار آلاینده زیستمحیطی تایید شد؛ به نحوی که، در بلندمدت، کل اقتصاد و در بخشهای سهگانه مورد بررسی، کشش انتشار آلاینده نسبت به تولید، در دوران رونق اقتصادی بزرگتر از واحد، و در دوران رکود اقتصادی کوچکتر از واحد است. همچنین، در راستای نتایج به دست آمده، پیشنهادهای اجرایی ارائه می‎شود.

کلیدواژه ها:

Economic Boom and Recession ، Environment ، Carbon Dioxide ، Economic Sectors ، Iran ، رونق و رکود اقتصادی ، محیط زیست ، دیاکسیدکربن ، بخشهای اقتصادی ، ایران