حسین توفیقیان - استادیار پژوهشکده باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

برخی از محققین بر این باورند که به­ دلیل وقوع زلزله شدید و سونامی در قرن چهارم هجری، بخش بزرگی از سیراف به درون آب واژگون شده است. با توجه به شواهد و مدارک موجود و بررسی صورت گرفته در سواحل و آبهای پیرامون سیراف، نگارنده معتقد است که با وجود وقوع زلزله ویران کننده، تخریب زیادی در سازه­های ساحلی ایجاد نشده بلکه تخریب­های مشهود در دیواره ساحلی به مرور زمان و به دلیل هجوم امواج دریا ایجاد شده است. این زلزله، اگرچه باعث زوال تدریجی این بندر تاریخی گردیده، شیب ملایم و کم­عمق ساحل به گونه­ایست که امکان واژگونی سازه­های بندری به درون آب وجود ندارد. طرح این نظریه، بر اساس مطالعه کوره­های سفالگری و دیواره ساحلی به­دست آمده در کاوش­های باستان­شناسی، نتایج حاصل از  بررسیهای باستان­شناسی زیر آب و انجام عملیات غواصی است

خلیج فارس, سیراف, دیوار ساحلی, باستانشناسی زیر آب