مطالعه و بررسی باستانشناختی گویجه قلعه مراغه

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-7-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 415
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین ناصری صومعه

دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران

بهمن فیروزمندی

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

محسن سعادتی

دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران

چکیده

گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخره­ای و اتاقها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دوره تاریخی و قرن­های میانه اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفاده مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر می­رسد با هجوم اورارتو در سال­های پایانی قرن نهم ق.م به کرانه­های شرقی دریاچه ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است و بنا بر اعتقاد باستانشناسان، در این دوره حاکمان محلی منطقه مذکور خراجگزار اورارتوها شدند و بدینگونه معماری سنگی،   به­ویژه آرامگاه صخره­ای آن نیز، به تقلید از معماری اورارتویی برپا شده است. این ادعا با مستندات به دست آمده از بررسی گویجه­قلعه و نیز با استفاده از داده­های باستانشناختی و کتیبه­های به دست آمده از منطقه قابل استنباط است. در این مقاله ضمن توصیفاتی از قلعه و معرفی و مقایسه عناصر تشکیل­ دهنده آن، به اهمیت این قلعه دفاعی اشاره و جایگاه آن به عنوان خراجگزار اورارتویی (حدودا در مقطع زمانی ۸۱۰ تا ۷۶۴ ق.م و در زمان شاه منوا و آرگیشتی اول، طبق کتیبه­های جوان قلعه و داش تپه) در جنوب ­شرق دریاچه ارومیه معرفی می­شود.

کلیدواژه ها

گویجه قلعه, عصر آهن, اورارتو, خراجگزاری, معماری سنگی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.