بررسی تدفینهای مجموعه معماری دستکند زیرزمینی سامن ملایر

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-7-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 601
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یعقوب محمدی فر

استاد گروه باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

اسماعیل همتی ازندریانی

دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

علی خاکسار

کارشناس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان

فرزاد فروزانفر

انسان شناس پژوهشکده میراث فرهنگی

چکیده

معماری دست­کند گونه خاصی از معماری است که در ایجاد فضاهای آن به مصالح ساختمانی هیچ نیازی نیست و انسان با نهایت سخت­کوشی و همت خود در جدال با طبیعت آن را ایجاد می­کند. این شاهکار معماری به گونه­های متفاوتی در نقاط مختلف ایران­زمین قابل مشاهده است. یکی از مجموعه­های منحصربه­فرد این نوع معماری، مجموعه معماری دست­کند زیرزمینی سامن است که در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر ملایر و ۱۰۰ کیلومتری جنوب شهر همدان واقع است. این مجموعه در سال ۱۳۸۴ به طور اتفاقی بر اثر اقدامات عمرانی کشف شد که شامل بیش از پنجاه فضای معماری دست­کند زیرزمینی است که با پوشش­های  قوسی­شکل دارای اتاق­ها، سالن­ها و راهروهای مرتبط با یکدیگر است. چهار فصل برنامه پژوهشی (شامل شناسایی، پاکسازی، مستندنگاری و کاوش باستان­شناختی) در این محوطه به سرپرستی علی خاکسار انجام شده و نتایج قابل ­توجهی، از جمله شناسایی شصت مورد بقایای اسکلت انسانی به دست آمده است. یافته­های انسانی این مجموعه به دو صورت تدفین­های برجا در کف فضاها و توده­های استخوانی در مجاورت دیواره­های فضاها قابل مشاهده است. بررسی نوع و شیوه تدفین­ها و مقایسه آن با محوطه­های مشابه، نشان­دهنده آن است که بقایای اسکلت انسانی این مجموعه مربوط به دوره اشکانی است.  

کلیدواژه ها

معماری دستکند, تدفین اشکانی, همدان, ملایر, شهر سامن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.