تاملی در برخی نقشمایههای نمادین حیوانی بر مهرها و گلمهرهای ساسانی (نمونههای مورد پژوهش: مهرها و گلمهرهای ساسانی موزه مقدم)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-7-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 276
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی ده پهلوان

استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه تهران

محمد قنواتی هندیجانی

دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

یک دسته از مواد فرهنگی دوره ساسانی که اطلاعات فراوانی در اختیار ما قرارمیدهند،  مهرها و گل­مهرها هستند. در موزه مقدم دانشگاه تهران تعدادی مهر و گل­­مهر مربوط به دوره­های مختلف وجود دارد که به طور شایسته­ای معرفی نشدهاند. در این مقاله مهرهای دوره ساسانی این موزه با نقوش نمادین حیوانی معرفی می­شود. پس از تهیه اثر مهرها و عکس­برداری، مهرها با مجموعه­های مهم موزه­ای و خصوصی جهان و نیز مجموعه گل­مهرهای به دست آمده از قصر ابونصر و مجموعه تخت سلیمان مقایسه شدند. برخی از مهرهای موزه مقدم در هیچ موزه یا مجموعه خصوصی دیده نشده و برای نخستین­بار معرفی شدهاند که سه مهر از این گروه دارای کتیبه هستند. در ادامه، جایگاه نمادین هرکدام از نقوش حیوانی بررسی شده است. گفتنی است تفسیر برخی از نقوش این مهرها، نکات علمی جدیدی از حضور عناصر میترائیسم در دوره ساسانی پیش­روی ما قرارداد.

کلیدواژه ها

مهر, گلمهر, نقوش حیوانی, ساسانی, میترائیسم, موزه مقدم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.