نتایج مقدماتی بررسی باستانشناختی در حوزه آبخیز زایندهرود جنوبی، بخش لاران، استان چهارمحال و بختیاری
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 10، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JARCS-10-1_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 268
نویسندگان
استادیار پژوهشکده باستان شناسی
دانش آموخته دکتری باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
استان چهارمحال و بختیاری به علت قرارگیری در منطقه کوهستانی مرتفع، منابع آبی دائمی، دشتهای کوچک میانکوهی، درههای عمیق و وجود جادههای ایل رو و عشایری از دیرباز موردتوجه جوامع انسانی قرارگرفته است. یکی از این مناطق کوهستانی، بخش لاران است که درواقع یک دره میانکوهی نسبتا طویلی با درههای فرعی کوچکتر است. این بخش شامل حوزه آبخیز جنوبی رودخانه زایندهرود و شاخابههای آن و بخش شرقی حوزه آبخیز رودخانه کارون است. این منطقه شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیتهای عمده باستانشناختی در آن به انجام نرسیده است. با توجه به موقعیت جغرافیایی و قابلیتهای زیستمحیطی منطقه، انجام بررسی باستانشناختی باهدف درک جایگاه منطقه در مطالعات باستانشناختی زاگرس مرتفع، شناخت عوامل تاثیرگذار بر شکلگیری، تداوم، بسط و گسست استقرارهای آن و ارزیابی تاریخ تحولات زندگی انسان در منطقه را ضروری مینمود. بر این اساس بخش لاران در جنوب حوزه آبخیز زایندهرود در غرب شهرستان شهرکرد، در سال ۱۳۸۹ بهصورت سیستماتیک و پیمایشی فشرده بررسی شد. درمجموع ۲۱۰ اثر و مکان باستانی از دوره نوسنگی جدید تا دوره معاصر شناسایی و ثبت گردید، بقایای کشفشده شامل محوطهها، تپهها، غارها و اشگفتها، گورستان، پلها، مساجد و امامزادههاست. درمجموع ۴ استقرار از دوره نوسنگی، ۲۰ استقرار باستانی از دورههای مختلف مس و سنگ، ۶ استقرار از دوره مفرغ، ۳۲ محوطه از دوره آهن و هخامنشی، ۶۰ محوطه از دوره اشکانی و ساسانی و ۱۱۱ مکان باستانی از دوره اسلامی شناسایی گردید، بیشتر محوطههای استقراری این منطقه دارای ارتفاع کم و آثار آنها دارای پراکندگی سطحی بسیار ضعیفی هستند. با توجه به مکانگزینی و ریختشناسی این محوطهها و همچنین مطالعات آثار و بقایای مردمان کوچنشین امروزی، به نظر میرسد که بیشتر آنها بطور فصلی استفاده میشدهاند. این مقاله بر آن است تا به ارائه نتایج مقدماتی حاصل از این بررسی بپردازد.کلیدواژه ها
چهارمحال و بختیاری, حوزه آبخیز, زایندهرود, بخش لاران, بررسی و شناساییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.