مطالعه تزیینات گچبری آرامگاه میرزبیر سیرجان و بررسی انتساب آن به هنرمندان کرمانی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 314

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-10-1_006

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

آرامگاه میر­زبیر، در روستای شریف­آباد سیرجان، دارای تزیینات گچ­بری زیبا و پر­کاری همانند؛ محراب، کتیبه­کمربندی، طاق­نماها، گوشواره­ها و ... است که تاکنون مطالعه کامل و همه­جانبه­ای در­باره­ی این اثر و هنرمند سازنده این تزیینات، صورت نگرفته است. در این پژوهش بر­آن شدیم تا به دلیل تشابه گچ­بری­های این بنا، از لحاظ ساختار، نقوش و کتیبه، با گچ­بری­های امام­زاده ربیعه­خاتون اشترجان، مسجد کوچه­میر نطنز و مسجد کرمانی تربت­جام، که دارای امضای هنرمندان کرمانی هستند، ضمن اشاره­ به محراب­هایی که اثر صنع هنرمندان کرمانی است، ویژگی­های بصری آن­ها را، مبنای مطالعه تطبیقی خود، قرار دهیم و به اهدافی همچون؛ مطالعه تزیینات گچ­بری آرامگاه میر­زبیر سیرجان و نیز بررسی دلایل انتساب آن به هنرمندان کرمانی دست یابیم. روش یافته اندوزی بر پایه مطالعات میدانی همچون بازدید از بناهای مورد مطالعه و عکسبرداری از آن­ها و با استناد به منابع مکتوب صورت گرفته که به روش تاریخی ـ تطبیقی، به تحلیل داده­های بهدستآمده از نمونه­های مطالعاتی می­پردازد. از اینرو به دلیل وجوه مشترک بسیار گچ­بری­های دارای امضای هنرمندان کرمانی با گچ­بری­های آرامگاه میر­زبیر سیرجان، چه در ساختار آن­ها مانند؛ مزین شدن لچکی­ محراب­ و برخی طاق­نماها، با فرمی گرد، مماس بودن این فرم گرد در تمام لچکی­ها با دیواره محیطی لچکی و چه در نقش­مایه­ها همانند؛ گل و برگ­های ختایی با تزیینات رویه­سازی مشترک و نیز در کتیبه­ها مثل؛ قرار دادن جایگاهی ثابت، برای ثبت کتیبه­های حاوی؛ نام هنرمند سازنده و تاریخ ساخت محراب، فشردگی و شلوغی کتیبه­های کمربندی و ... بهاحتمالقوی می­توان گفت که، تزیینات گچ­بری این بنا نیز، کار هنرمندان کرمانی است.      

نویسندگان

زهرا راشدنیا

دانشجوی دکتری رشته باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

احمد صالحی کاخکی

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

بهاره تقوی نژاد

دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اصلانی، حسام، (1391)، فن­شناسی آرایه­های گچی در معماری ایران دوران ...
  • بناهای تاریخی در پناه قانون، (1376)، «بناهای تاریخی در پناه ...
  • راهنمای سفر گردشگران، (1387)، راهنمای سفر گردشگران، چاپ اول، کرمان، ...
  • حاتمی، ابوالقاسم، (1374)، «بررسی تحلیلی باستان‌شناسی سیرجان قدیم از اوایل ...
  • ، (1374)، «بنای میر­زبیر سیرجان، شاهکاری گمنام»، در: مجموعه مقالات ...
  • حاجی­قاسمی، کامبیز، (1389)، گنج‌نامه فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران، جلدهای ...
  • دانش­یزدی، فاطمه، (1387)، کتیبه‌های اسلامی شهر یزد، چاپ اول، یزد، ...
  • راشدنیا، زهرا، (1393)، «مطالعه ویژگی­های تزیینی آثار گچ­بری هنرمندان کرمانی ...
  • رجبی، راحله، (1391)، «بنای میر­زبیر، گمشده­ای در غبار فراموشی»، جام ...
  • رحمتی، محمدحسین، (1391)، آرایه‌های گچی در آثار تاریخی قم، چاپ ...
  • زنده­دل، حسن و دیگران، (1377)، مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی (استان ...
  • سجادی، علی، (1375)، سیر تحول محراب در معماری اسلامی ایران ...
  • صالحی­کاخکی، احمد، بهاره تقوی­نژاد، و زهرا راشدنیا، (1395)، «مطالعه ویژگی­های ...
  • عقابی، محمد مهدی، (1376)، دایره­المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره ...
  • کشاورز، محسن، (1389)، «خانواده کرمانی، استاد­کاران گچبر دوره ایلخانی»، در: ...
  • ورجاوند، پرویز، (1351)، «قلعه سنگ سیرجان و آتشدان سنگی آن». ...
  • نمایش کامل مراجع