بررسی باستان شناسی محوطه های اشکانی شهرستان درگز، شمال شرق ایران
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JARCS-11-1_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 401
نویسندگان
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه نیشابور
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه نیشابور
چکیده
شهرستان درگز در شمال شرقی ایران، در مجاورت کشور ترکمنستان واقعشده است. این موقعیت جغرافیایی و همجواری این منطقه با نسا، بهعنوان اولین تختگاه اشکانیان، اهمیت و جایگاه این منطقه در تاریخ ایران در دوره اشکانی را نشان میدهد. بهرغم همجواری درگز با ترکمنستان و نسا، مطالعات معدودی راجع به محوطههای اشکانی این شهرستان انجامگرفته است. این مورد که چه تعداد محوطههای اشکانی در این حوزه جغرافیایی شکلگرفتهاند؛ چه عواملی در شکلگیری و الگوی پراکندگی آنها موثر بوده و نهایتا، تا چه اندازه میتوان محوطههایی همتراز با نسا در این حوزه جغرافیایی شناسایی و پیشنهاد نمود. در بررسیهای باستانشناسی درگز ۸۵ محوطه اشکانی شناسایی گردیده است که از منظر الگوهای محیطی و وسعت محوطهها، قابلتامل و ارزیابی است. در نوشتار حاضر تلاش میشود این محوطهها از منظر الگوهای محیطی موثر در شکلگیری و پراکندگی آنها موردبررسی قرار گیرد. بهعلاوه، تلاش میشود با استناد به مولفههای محیطی و وسعت، محوطههای اشکانی شهرستان درگز خوشهبندی گردد. بدین منظور مختصات جغرافیایی این محوطهها به همراه وسعت آنها در برنامه GIS مورد ارزیابی قرار گرفت. خروجی نقشههای GIS محوطههای اشکانی منطقه نشان داد از فاکتورهای محیطی موثر در شکلگیری این محوطهها، سه فاکتور منابع آب، جادههای ارتباطی و ناهمواری در نحوه شکلگیری و پراکندگی محوطههای اشکانی درگز بیشترین تاثیر را داشته است. بهعلاوه، سه خوشه برای محوطههای اشکانی دشت درگز پیشنهاد گردید. دو محوطه توفی و شهرتپه، محوطههای مرکزی دو خوشه A و B پیشنهاد گردید. بهعلاوه پیشنهاد گردید خوشه C معرف محوطههای کوچروی دوره اشکانی در دشت درگز بوده است. نهایتا بر اساس اهمیت دو محوطه توقی و شهرتپه، جایگاه این دو محوطه در مطالعات باستانشناسی شمال شرق ایران در دوره اشکانی تبیین گردیده است.کلیدواژه ها
درگز, دوره اشکانی, فاکتورهای محیطی, خوشه بندی, شهرتپه, توقیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.