اثر ضربه قطرات باران بر ویژگیهای هیدرولیکی جریان شیاری تحت تاثیر درجه شیب
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 24، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JWSS-24-1_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 395
نویسندگان
۱- Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran.
۱- Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran.
۲- Department of Water Science Engineering, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده
اطلاعات اندکی در مورد نقش ضربه قطرات باران بر ویژگیهای هیدرولیکی جریان در شیارها وجود دارد. در این آزمایش برای بررسی نقش ضربه قطرات باران بر دبی رواناب، غلظت رسوب و ویژگیهای هیدرولیکی جریان، خاکی با بافت رسی در چهار شیب (۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد) در فلومی به ابعاد ۴/۰×۳/۰×۴ متر با بارانی بهشدت ۹۰ میلیمتر در ساعت تا رسیدن به حالت ماندگار، در دو حالت با وجود ضربه قطرات باران و بدون وجود ضربه قطرات باران با باران شبیهسازی شده، بررسی شد. نتایج نشان داد که با حذف ضربه قطرات باران بر سطح خاک، دبی رواناب، غلظت رسوب، عمق جریان، تنش برشی، قدرت جریان، عدد رینولدز و سرعت جریان بهترتیب به اندازه ۶۲/۰ تا ۵۴/۳، ۰۸/۰ تا ۸۳/۱۱، ۹۱/۰ تا ۹۶/۰، ۲۶/۰ تا ۲۵/۳، ۵۲/۰ تا ۴۵/۴، ۳۶/۰ تا ۲۷/۳ و ۲۳/۰ تا ۷۹/۰ برابر کاهش یافت (۰۵/۰P< )؛ درحالی که ضرایب دارسی ویسباخ، شزی و مانینگ در حالت بدون ضربه بیشتر از حالت با وجود ضربه قطرات باران بودند (۰۱/۰P< ) که با توجه به نتایج عمق رواناب و سرعت در دو حالت سطح خاک بدیهی بهنظر میرسد. نتایج نشان داد که سرعت جریان مهمترین ویژگی هیدرولیکی جریان است که تحت تاثیر ضربه قطره باران و شیب سطح قرار داشت. بهطور کلی این پژوهش نشان داد که ضربه قطره باران عاملی مهم در تغییر ویژگیهای هیدرولیکی جریان در شیارها بود. با افزایش شیب نیز نقش ضربه قطرات باران در ویژگیهای هیدرولیکی جریان افزایش یافت. این نتایج نقش کلیدی ضربه قطرات باران را در خصوصیات هیدرولیکی رواناب و نیز شدت برداشت ذرات در شیارها نشان داد. آگاهی از این موضوع گامی اساسی در مدلسازی فرسایش شیاری است. مهار ضربه قطرات باران بهویژه در دامنههای با شیب تند از طریق حفظ پوشش گیاهی نقشی مهم در کاهش فرسایندگی جریان و هدررفت خاک از شیارها خواهد داشت.کلیدواژه ها
Runoff discharge, Sediment concentration, Shear stress, Soil surface, Stream power., تنش برشی, دبی رواناب, سطح خاک, غلظت رواناب و قدرت جریاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.