حسین حاتمی نژاد - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه تهران
سید عباس رجایی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران

علم جغرافیا به عنوان یک دانش میان رشته ای در طی دوران تحول و تکامل خود از علوم اجتماعی و فلسفی بهره فراوان برده است. یکی از نظرات تاثیرگذار در جغرافیا و مخصوصا برنامه ریزی شهری به عنوان یکی از زیر شاخه های این علم، کارکردگرایی را می توان نام برد. کارکردگرایی را اگر فعالیتی ضروری جهت حیات اجتماعی بدانیم در این بررسی به موارد کلیدی این نظریه که کمک به حیات و دوام شهر نموده، پرداخته ایم؛ که پس از مطالعه و بررسی تاریخچه و مفاهیم این نظریه و ارتباط آن با علم جغرافیا براساس شواهد و اسناد کتابخانه ای، به بررسی جایگاه این نظریه در نظام شهری و برنامه ریزی شهری پرداخته شده است آنچه به عنوان نتیجه می توان بیان داشت به این شرح است: اعتبار این نظریه در علم جغرافیا از سال های ۱۹۲۰-۱۹۶۰ به عنوان دوره اوج و شکوفایی کاربرد آن پس از شکل گیری منشور آتن و رواج برنامه ریزی جامع می باشد. از دهه ۱۹۶۰ به بعد به عنوان دوره افول و ناکارآمدی نظریه به علت رواج رویکرد سیستمی و رواج الگوهای ساختاری راهبردی است.

نظریه, علوم اجتماعی, کارکرد, نظریه کارکردگرایی, شهر, کارکردشهری, برنامه ریزی شهری