سنت اخذ و اقتباس در متون و نمود آن در شمایل الاتقیای رکن الدین دبیر کاشانی

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ADFA-2-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 228
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی موسوی

استادیار دانشگاه تهران

چکیده

اخذ و اقتباس در فرهنگ اسلامی سابقهای دیرینه دارد. کتابت قرآن و حدیث از ابتدا تابع قواعد خاص و سختگیرانهای بوده، ولی این رعایت امانت در نقل آثار دیگر چندان مورد اعتنا نبوده است. این عدم رعایت امانت گاه تا جایی پیش میرود که بهدرستی میتوان نام سرقت ادبی یا انتحال را بر آن گذاشت. نمونههای این موارد چنانند که نمیتوان بیاعتنا از کنار آنها گذشت. عدم رعایت امانت در نقل مطلب همیشه در مظان سرقت ادبی نیست، چنان که در شمایل الاتقیای رکنالدین دبیر کاشانی، عارف چشتی و نویسنده اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم میبینیم که نام اثر و صاحب اثر مطالب منقول را ذکر میکند، اما چنان تغییراتی در ماخذ ایجاد میکند که نشان میدهد اساسا رعایت امانت در روش او جایی ندارد. در این مقاله سعی شده است با نشاندادن نمونههایی قابل تامل، ارتباط این مسئله با سنت شفاهی، مبانی اعتقادی و چگونگی تلقی امروزی از آن بررسی شود و در ضمن اهمیت شمایل الاتقیا در تاریخ تصوف نشان داده شود. این کتاب نخستین اثری است که در آن پس از گذشت بیش از دویست سال از مرگ عین القضات همدانی، به آثار و افکار او به دیده قبول استشهاد شده است.

کلیدواژه ها

اخذ و اقتباس, اخلاق علمی, تمهیدات عین القضات, سرقت ادبی, سنت شفاهی, شمایل الاتقیا, کتابت قرآن و حدیث

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.