معرفی، توصیف و طبقه بندی سفال های اشکانی فصل اول کاوش تپه بالان سردشت

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-12-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 252
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صلاح سلیمی

دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران

رضا حیدری

دانشجوی دکتری باستانشناسی، دانشگاه LMU آلمان

یوسف فلاحیان

دانش آموخته دکتری باستانشناسی، دانشگاه دکن کالج پونا هند

چکیده

تپه بالان یکی از پنج تپه باستانی است که در سال ۱۳۹۴ در راستای پروژه نجات بخشی سد سردشت کاوش شد. از مجموعه ترانشه­های کاوش شده  فصل اول  بیش از ۹۰۰ قطعه سفال شاخص یافت شد که همگی آنها برای این پژوهش انتخاب شدند. اهمیت سفالهای این محوطه به دلیل تک دورهای بودن آن است. هدف اصلی از نگارش این مقاله معرفی و طبقه­بندی سفالهای اشکانی تپه بالان است. بر این اساس، در این پژوهش سفالهای اشکانی به دست آمده از تپه بالان بر مبنای خصوصیات فنی، ظرافت و شکل آنها مورد طبقه­بندی و گونه­شناسی قرار گرفتند. روش به کار رفته به این صورت بوده است که ابتدا تمامی سفال­های شاخص فصل اول کاوش مستندنگاری شدند، سپس شکلهای سفالی این محوطه با محوطههای زاگرس مرکزی، شمال­غرب و بین­النهرین مقایسه شد و شباهتهایی بین آنها دیده شد. برای درک بهتر، شکلهای سفالی در یک چهارچوب منطقی و با در نظر گرفتن شاخصههایی همچون قطر دهانه، ارتفاع و شکل لبهها دسته­بندی شدند و برای نام گذاری آنها از حروف لاتین استفاده شد. مطالعه انجام شده نشان داد که شکل­های A و B بیش از ۶۰% مجموعه را به خود اختصاص داده است. خصوصیات ظاهری و فنی، آنها را در زمره ظروف با کاربری ذخیره قرار می­دهند. اشکال F و B از نوع سفال­های بومی و اشکال A و E با بعضی از شکل­های سفالی محوطه­های زاگرس مرکزی قابل مقایسه هستند.  

کلیدواژه ها

سفال, تپه بالان, دوره اشکانی, سردشت, زاب کوچک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.