فروغ فرجام - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
سید علی اصغر میرباقری فرد - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
سیده مریم روضاتیان - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

نگاه اهل تحقیق و عارفان و سالکان طریقت به آثار عرفانی، اغلب بر متونی متمرکز بوده است که علاوه بر طرح مبانی نظری، برنامهها و راهکارهایی تربیتی ارائه دهند. عوارفالمعارف در ابتدای سده هفتم، مجموعه معارف زاهدانهای را عرضه کرد که موجب شد تا قرنها تدریس آن، پیششرط تاسیس بعضی خانقاهها باشد. عوارفالمعـارف ابوحفص شهابالدین عمر سهروردی علاوه بر طرح مبانی سلوک عرفانی، به بیان حد و مرز و جوانب مثبت و منفی هر دستور صوفیانه میپردازد و ازاینروی به­لحاظ نقد   دیدگاه­های مخالفان تصوف، معرفی متشبهان و چگونگی رفع شبهات، شاخص است. ضرورت ترجمه این اثر و اهتمام بدان موجب شد هریک از مترجمان به تناسب، بهرهای به مخاطبان برسانند. از میان ترجمهها، به بررسی تطبیقی دو اثر پرداختهایم که هر دو در انتهای قرن هفت و ابتدای قرن هشت پدید آمده است؛ ترجمه ابومنصور اصفهانی و ترجمه عبدالرحمن شیرازی. نوع پردازش ساختاری متن، سبک زبانی و بیانی مترجمان، برتریها و نقاط ضعف هریک، ازجمله نکاتی است که در این مقاله بررسی شدهاند. مهمترین یافته این پژوهش آن است که ترجمه عوارفالمعارف صرفا اقتباسی از عوارفالمعارف محسوب میشود و معارفالعوارف ترجمهای دقیق، جامع و متعهد به پیام سهروردی است؛ هرچند که نثر ابومنصور اصفهانی خیالانگیزتر (دارای صورخیال بیشتر) است و فضای شاعرانهتری دارد.

ساختار, معارفالعوارف, ترجمه عوارفالمعارف, عبدالرحمن بزغش شیرازی, ابومنصور عبدالمومن اصفهانی