ابیات شاهنامه در خلق الانسان نیشابوری (پیش از ۵۲۱ق)
محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 9، شماره: 1
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 192
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADFA-9-1_006
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
در کتابی به زبان عربی موسوم به خلق الانسان، اثر خواجه بیانالحق نیشابوری (۵۲۱ق)، ابیاتی از شاهنامه فردوسی در کنار هم نقل و ثبت شده است. کتاب نیشابوری دارای ماهیتی تفسیری و کاملا دینی و با ساختاری مجلسگونه و واعظانه است و احتمالا در اوایل سده ششم هجری، پس از آنکه او از غزنه، قلمرو غزنویان دوم، به زادگاه خویش نیشابور بازگشته، پدید آمده است. ازآنجاکه این ابیات از مثنوی حکیم طوس، در ماخذی به این قدمت و از سوی واعظی تفسیردان از ناحیه خراسان و در مراوده با دستگاه غزنویان دوم بهکارگرفته شده، در مخاطبشناسی متن شاهنامه نزد طبقات عالمان و مذکران، و ساکنان مناطق تحتسلطه حاکمان غزنوی دوم و یا شاید خراسان (تحت امر سلجوقیان)، حائز اهمیت است. پس از تصحیح ابیات مزبور از روی دو دستنویس در دسترس از این کتاب، میتوان ارزشهای متنشناسانه آن را نیز بهتر محک زد و آنها را برای تصحیح برتر و نهایی شماری از مواضع شاهنامه آماده کرد. در بخشی از این پژوهش با عرضه جدولی حاوی نسخهبدلهای ابیات شاهنامه در این منبع که حاصل مقایسه با دیگرسانیهای ثبتشده در چاپ خالقی و همکاران و چند منبع چاپی و یا خطی کهن است، ارزشهای چنین یافتهای بیشتر نمایان شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
جواد بشری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :