دوگانهانگاری از نظر دکارت و مولوی
محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 9، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 246
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADFA-9-2_011
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی دوگانهانگاری (دوآلیست) را از دیدگاه دکارت و مولوی با تمرکز بردوگانه نفس و بدن، از منظر هستیشناسی و معرفتشناسی و تعامل آن دو بررسی و مقایسه میکند. دکارت در هستی به دو جوهر نفس (جوهر اندیشنده) و بدن (جوهر ممتد یا مادی) و در راس آنها به خداوند معتقد است و آنها را متمایز و جدا از یکدیگر میداند. به اعتقاد او دو جوهر نفس و بدن، نهتنها بهلحاظ مفهوم و در عالم ذهن (معرفتشناسی) از هم متمایزند، بلکه در عالم خارج هم (هستیشناسی) متمایزند. همچنین روش نظریهپردازی آنها با هم مقایسه میشود. هدف از این پژوهش، این است که بتوانیم این فرضیه را موجه کنیم که مولوی در معرفتشناسی، دوآلیست و در هستیشناسی، وحدتگراست؛ ولی دکارت در معرفتشناسی و هستیشناسی، دوآلیست است. همچنین دکارت باتوجهبه روش مختارش در نظریهپردازی که فیلسوفانه است و باید انسجام درونی، وضوح و تمایز داشته باشد، نتوانست تبیین قانعکنندهای از تعامل نفس و بدن و اتحاد جوهری آنها که از مشکلات تاریخی نظریه دوگانهانگاری است، ارائه دهد. ولی درنهایت، فکرنکردن در این باره را بهتر از فکرکردن دانست؛ اما مولوی باتوجهبه روش مختارش که مومنانه، دیندارانه و بیان تجربیات درونی و عرفانی خود است و هدفش رسیدن به حیرت است نه وضوح، هیچ مشکلی در تبیین دیدگاههایش پیش نمیآید. مولانا و دکارت بر شهود عقلانی تکیه دارند و ادراک حسی را قابلاعتماد نمیدانند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی مرتضی زندی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
ابراهیم رحیمی زنگنه
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
خلیل بیگزاده
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :