بررسی تطبیقی اسطوره «زرتشت» در شعر شاعران فارس و عرب
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 12، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JALIT-12-4_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 411
نویسندگان
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر
چکیده
فراخوانی اسطوره ایران باستان، زردشت و پیامدهای این حضور ادبی در شعر جدید و قدیم فارس و عرب، غالبا به سبب فضای ادبی متفاوت و نیز سلایق شخصی شاعران رویکردهای متفاوتی یافته است، تا جایی که میتوان با رویکرد مقایسهای و تطبیقی بدان پرداخت و جایگاه این اسطوره را در شعر هر دو شاعران قدیم و جدید فارس و عرب به طور همگام تبیین نمود. اسطوره زردشت اگرچه در شعر شاعران قدیم عرب غالبا وجود ندارد و شاعران قدیم فارس و عرب غالبا از مفاهیم اسطورهای برای اغراضی همانند تفاضل و تفاخر علمی، بیان تجربههای صوفیانه و دینی، مبالغه در مدح ممدوحان و تقریر اندیشه یا آرایش کلام استفاده کرده و قدرت معنایی آنها را محدود نمودهاند، اما برخی شاعران معاصر عرب، با الهام از فریدریش نیچه (۱۸۴۴-۱۹۰۰)، شاعر و فیلسوف آلمانی، در چهارچوب «نقاب» اسطوره «زردشت» در پی دستیابی به عنصری برای مبارزات سیاسی-اجتماعی و بیداری ملتهایشان با شعار ابرانسان بوده تا بدین وسیله، خیزشی مردمی در برابر اهریمن ظلم و فساد مستکبران معاصر به پا دارند. شاعران معاصر عرب گستره معنایی وسیعی را در قالب اسطورهها خلق نموده و تجربههای امروزین را با تجربههای کهن باستانی میلیونها انسان پیوند زدهاند؛ در مقابل، آنچه در خاطره شاعران فارسیزبان از این اسطوره بر جای مانده، متفاوت بوده و زردشت گاه در جایگاهی آسمانی با ابراهیم پیامبر برابری نموده و گاه در جایگاهی زمینی همانند حقهبازی چابکدست یا کافری آتشپرست مینشیند. هدف این مقاله بررسی تطبیقی اسطوره زرتشت در شعر شاعران فارس و عرب، با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی است تا نشان دهد که اندیشه نمادین و سمبولیک شاعران فارس و عرب درباره این اسطوره چه بوده و اصولا هر یک از این شاعران به چه منظور یا منظورهایی از این اسطوره در شعر خود بهره بردهاند.کلیدواژه ها
اسطوره, شاعران فارس, شاعران عرب, زردشت, زوراستر, زرثوشتراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.