نقش ژئومورفولوژی در تشکیل و کیفیت سنگدانهها در حوضههای پاطاق و قلعه شاهین

هدف این تحقیق بررسی نقش اشکال و فرایندهای ژئومورفولوژی در تشکیل و کیفیت سنگدانهها در دو حوضه پاطاق و قلعه شاهین میباشد. جهت دست یابی به این هدف، ابتدا لندفرمهای ژئومورفولوژی بر اساس تصاویر ماهوارهای کویک برد و مطالعات میدانی منطقه شناسایی گردید. تعداد ۹۷ مخروط افکنه در منطقه مطالعاتی تشکیل شده است که سطح اغلب آنها قدیمی یا غیر فعال می باشند. وجود قلوه سنگهای درشت دانه و دارای شیارهای کارستیکی، هوازدگی بیشتر، پوشش ورنی و تشکیل خاک در سطح اغلب مخروط افکنهها، نشان دهنده تشکیل آنها در شرایط اقلیمی مرطوبتر کواترنر است. به علاوه، نتایج دانه سنجی رسوبات نشان دهنده وجود رسوبات ریز تر در سطح مخروطهای جدید و رسوبات درشت تر در مخروطهای قدیمی است که این موضوع نیز وجود شرایط اقلیمی پرباران تر در زمان تشکیل مخروطهای قدیمی را نشان می دهد. در میان اشکال ژئومورفولوژی، مخروط افکنههای و واریزهها به عنوان لندفرمهای دارای قابلیت استخراج سنگدانه مشخص گردیدند. جهت بررسی کیفیت سنگدانهها، تعداد ۱۸ نمونه از سنگدانههای واقع در مخروط افکنهها و واریزهها برداشت شد و آزمایش ارزش ضربهای آنها بر اساس الک شماره ۸ انجام گردید. بررسی دادهها نشان می دهد که میانگین ارزش ضربهای در واریزهها، مخروط افکنههای قدیمی و جدید به ترتیب ۹.۵۷، ۹.۴۷ و ۸ درصد می باشد. نتایج دادهها نشان دهنده آن است که با وجود کیفیت مناسب سنگدانهها در واریزهها و مخروط افکنهها، مخروط افکنههای قدیمی به علت قرار گرفتن در معرض هوازدگی طولانی مدت، دارای سنگدانههای با کیفیت نسبتا پائین تری هستند. در مجموع بررسی این تحقیق نشان می دهد که مقاومت، توزیع و حجم سنگدانهها تا حدود زیادی به اشکال و فرایندهای ژئومورفولوژی وابسته است.

کلیدواژه ها:

پاطاق ، قلعه شاهین ، سنگدانه ، ژئومورفولوژی ، فرایند ، واریزه ، مخروط افکنه