محمود خسروی - دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
محسن آرمش - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

طبقه بندی اقلیمی نواحی جغرافیایی از گذشتههای دور اذهان اقلیمشناسان را به خود مشغول کرده است، استفاده از چند پارامتر اقلیمی در روشهای سنتی به تنهایی نمیتواند گویای واقعیت اقلیم نواحی باشد. بنابراین در سالیان اخیر محققان کوشیدهاند با استفاده از غالب پارامترهای موثر بر اقلیم و روشهای چند متغیره تصویری واقعی از اقلیم نواحی ارائه دهند. هدف این مقاله پهنه بندی اقلیمی استان مرکزی با روش تحلیل عاملی و خوشهای است. در این روشها غالب عناصر اقلیمی در تعیین نوع آب و هوای منطقه دخالت داده میشود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی و خوشهای پهنه بندی اقلیمی استان مرکزی صورت گرفت. برای بهبود نتایج طبقه بندی اقلیمی از آمار ایستگاههای مجاور تا نیم درجه جغرافیایی فاصله استفاده گردید. برای این امر یک ماتریس ۲۱ در ۲۹ شامل ۲۱ ایستگاه سینوپتیک هواشناسی و ۲۹ متغیر اقلیمی تشکیل شد به علت تفاوت در مقیاس اندازه گیری متغیرها از نمره استاندارد دادهها استفاده گردید. بررسی نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که اقلیم منطقه متاثر از ۶ مولفه غباری ـ برودتی، بارشی، ابرناکی ـ نمی، گرمایی، بارشی ـ سرمایشی و ابرناکی ـ تندری است. مولفههای یاد شده حدود ۹۰ درصد رفتار آب و هوایی منطقه را تبیین کردند. تحلیل خوشهای بر روی عوامل یاد شده وجود هفت ناحیه آب و هوایی را در منطقه نشان داد. این نواحی عبارتند از: ناحیه معتدل و نیمه مرطوب غباری، گرم و نیمه خشک، نیمه سرد و نیمه مرطوب غباری، معتدل و نیمه خشک غباری، معتدل نیمه خشک، سرد و نیمه خشک غباری و نیمه سرد مرطوب تندری.

پهنه بندی آب و هوایی, تحلیل خوشه ای, تحلیل عاملی, استان مرکزی