مکانیابی نواحی مساعد برای توسعه فیزیکی کلان شهر تهران بر مبنای عناصر اقلیمی و عوامل جغرافیایی

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره: 23، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_GEP-23-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 225
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فیروز مجرد

استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

سمیه حسینیفر

کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

  گسترش شهرها و تاثیر آنها بر ساختار فضایی کلان شهرها، همواره از مسائل مورد توجه برنامهریزان بوده است. یکی از مهمترین عواملی که در جهتدهی به این توسعه نقش بارزی ایفا میکند، عوامل طبیعی از جمله عوامل اقلیمی است که تاکنون در کشورمان بدلایل مختلف از جمله منافع اقتصادی ناشی از ساخت و سازهای بیرویه، کمتر مورد توجه بوده است. از آنجا که این بیتوجهی باعث توسعه نامعقول و لجام گسیخته کلان شهر تهران در جهات نامناسب جغرافیایی شده است، بنابراین، تحقیق حاضر بر آن است که بر مبنای عناصر اقلیمی و عوامل جغرافیایی به مکانیابی بهینه نواحی مناسب برای توسعه فیزیکی کلان شهر تهران بپردازد. در این تحقیق برخی از عناصر اقلیمی و عوامل جغرافیایی دخیل در مکانیابی کلان شهر تهران، انتخاب و نقشههای مربوطه بر اساس آمار ایستگاههای منطقه و سایر اطلاعات، با استفاده از نرم افزار ArcGIS به روش میانیابی یا با استفاده از معادلات رگرسیونی، تهیه شدند. سپس لایههای رستری به دست آمده، پس از بازطبقه بندی ارزشهای یاختههای آنها، با استفاده از دو مدل تجزیه و تحلیل مکانی ( SA ) و تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی مکانی ( SAHP )، وزن دهی و تلفیق شدند و بدین ترتیب نقشههای نهایی هر کدام از دو مدل فوق به دست آمد. در گام بعد با استفاده از تصاویر ماهوارهای منطقه و انجام تصحیحات مختلف هندسی و رادیومتریک بر روی آنها، نقشههای شاخص پوشش گیاهی ( NDVI ) و کاربری زمین تهیه گردید. سپس هر یک از این دو نقشه با نقشههای نهایی دو مدل SA و SAHP تلفیق و در نهایت، نقشههای تناسب توسعه فیزیکی به دست آمد. نتیجه تحقیق نشان داد که با در نظر گرفتن پهنههای اراضی بایر و تلفیق آن با پهنههای تناسب و به منظور حفظ پوشش گیاهی، توسعه شهر به سمت جنوب مطلوبتر از سایر جهات است. مناطق غربی و شمالغربی در اولویتهای بعدی قرار میگیرند.

کلیدواژه ها

مکانیایی, توسعه فیزیکی, تهران, اقلیم, سیستم اطلاعات جغرافیایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.