سیدعلی المدرسی
شیما حشمتی

فرونشست حرکت سطح زمین به سمت پایین نسبت به یک دیتوم مانند سطح دریا است. این تغییرات ارتفاع میتواند در اثر فعالیتهای انسانی مانند تونلسازی، معدن کاوی، استخراج آبهای زیرزمینی، استخراج نفت و گازهای طبیعی و همچنین فعالیتهای گسلها بهوجود آید (عباسی سلمانپور، مجله گسترش صنعت). این پدیده در صورت عدم مدیریت صحیح میتواند خسارات جبرانناپذیری را برای مناطق دچار این پدیده ایجاد کند. شناسایی مناطق فرونشست و برآورد نرخ آن مسلما نقش بسزایی در مدیریت کنترل این پدیده خواهد داشت. یکی از مناسبترین روشهای شناسایی پدیده فرونشست استفاده از تکنیک تداخلسنجی تفاضلی رادارای (D-INSAR) است. در این تحقیق، منطقه دشت نیشابور در بازهی زمانی بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی نرخ فرونشست از دادههای SAR مربوط به سنجنده ASAR که در C باند تهیه شد، استفاده شده است. مقدار جابهجایی با استفاده از دادههای GPS در ایستگاه نیشابور با مقدار جابهجایی بهدست آمده با استفاده از دادههای ASAR مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداری ندارند. مقدار جابهجایی در مختصات ایستگاه نیشابور با استفاده از دادههای ASAR در سالهای ۲۰۰۳-sep-۲۷ تا ۲۰۰۴- nov-۲۰ به مقدار ۷- سانتیمتر ، ۲۰۰۴-oct-۱۶ تا ۲۰۰۵-jul-۲۳ به مقدار ۴- سانتیمتر، ۲۰۰۵-jun-۱۸ تا ۲۰۰۷-nov-۱۰ به مقدار ۱۸- سانتیمتر، ۲۰۰۷-nov-۱۰ تا ۲۰۰۸-jul-۱۲ به مقدار ۵/۴- سانتیمتر، ۲۰۰۸-jul-۱۲ تا ۲۰۰۹-Aug-۰۱ به مقدار ۷- سانتیمتر، ۲۰۰۹-Aug-۰۱ تا ۲۰۱۰-Sep-۲۵ به مقدار ۷- سانتیمتر برآورد شد و همچنین رابطهی بین فرونشست و مقدار تغییرات سطح چاه پیزومتری (برداشت آب زیرزمینی) نشان میدهد که به ازای هر ۳ سانتیمتر افت سطح چاه پیزومتری ۸۱۶/۰ سانتیمتر فرونشست خواهیم داشت.

فرونشست, چاه پیزومتری, تداخلسنجی راداری, دشت نیشابور