هدفمند نمودن تخصیص اعتبارات احداث سدهای سنگی- ملاتی در مهندسی آبخیزداری با استفاده ازسیستم تصمیمگیری چند معیاره

با توجه به این که احداث سدهای اصلاحی در پروژه­های آبخیزداری اعتبارات زیادی را دربر می­گیرد،  لذا مطالعات مکانیابی و اولویت­بندی مناطق بحرانی قبل از اجرای سدها باید به طور دقیق و جامع انجام شود. شناسایی دقیق مناطق فرسایش پذیر در زیرحوضه ها امری ضروری است و میتوان با اقدامات مناسب آبخیزداری اعم از سازهای و غیرسازهای و یا تلفیقی از آنها شدت خسارات ناشی از فرسایش و رسوب زیرحوضه­ها را کاهش داد. بنابراین توجه به زیر حوضه­ها در اجرای فعالیت­های سازه­ای حوضه­های آبخیز، در تعیین اولویت­بندی­ها و سیاست گذاری­های لازم، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش تعداد ۱۱ معیار موثر در اجرای سدهای سنگی- ملاتی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد و با استفاده از نرم افزار Expert Choice وزن­دهی گردید. سپس به کمک روش TOPSIS۱  اولویت­بندی زیرحوضه­ها برای اجرای سدهای سنگی­- ملاتی انجام شد. با توجه به نتایج، معیارهای موثر برای مکان­یابی سدهای سنگی- ملاتی  به ترتیب معیارهای فرسایش، رسوب ویژه و دبی­ ویژه به ترتیب با وزن­های۰/۱۳۲، ۰/۱۰۳و ۰/۱ بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند. نهایتا زیر حوضه­ها برای اجرای سدهای سنگی- ملاتی به کمک روش TOPSIS اولویت­بندی شدند. با توجه به نتایج، زیر حوضه S۱با فرسایش ۶۱/۱۴ تن بر هکتار رتبه اول و زیرحوضه S۳-n به عنوان آخرین زیرحوضه برای اجرای سدهای سنگی- ملاتی معرفی شدند. تعیین اولویت اجرایی احداث سازه در زیرحوضه ها گام مهمی در هدفمند نمودن اعتبارات بخش آبخیزداری است.در اجرای فعالیتهای سازهای حوضههای آبخیز، در تعیین اولویتبندیها و سیاست گذاریهای لازم، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش تعداد ۱۱ معیار موثر در اجرای سدهای سنگی- ملاتی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد و با استفاده از نرم افزار Expert Choice وزندهی گردید. سپس به کمک روش TOPSIS اولویتبندی زیرحوضهها جهت اجرای سدهای سنگی- ملاتی انجام شد. با توجه به نتایج معیارهای موثر جهت مکانیابی سدهای سنگی- ملاتی به ترتیب معیارهای فرسایش، رسوب ویژه و دبی ویژه به ترتیب با وزنهای۰/۱۳۲، ۰/۱۰۳و ۰/۱بیشترین اهمیت را به خود اختصاص دادند و نهایتا زیر حوضهها جهت اجرای سدهای سنگی- ملاتی به کمک روش TOPSIS اولویتبندی شدند. نتایج نشان داد که زیر حوضه S ۱ با فرسایش ۶۱/۱۴ تن بر هکتار رتبه اول و زیر حوضه S۳-n به عنوان آخرین زیرحوضه جهت اجرای سد های سنگی- ملاتی معرفی شدند. تعیین اولویت اجرایی احداث سازه در زیر حوضه ها گام مهم در هدفمند نمودن اعتبارات بخش آبخیزداری است.

کلیدواژه ها:

مکان یابی ، TOPSIS ، Expert choice