توزیع فضایی کیفیت زندگی و شناسایی تعیینکنندههای آن در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان روانسر، استان کرمانشاه)

پژوهش کمی حاضر، به لحاظ هدف از نوع پژوهشهای توسعهای ـ کاربردی و به لحاظ روش، از نوع پژوهشهای توصیفی ـ تحلیلی است. بررسی وضعیت کیفیت زندگی، توزیع فضایی آن و شناسایی تعیینکنندههای کیفیت زندگی در سکونتگاههای روستایی شهرستان روانسر، از اهداف اصلی این پژوهش است. جامعه آماری پژوهش را، همه سرپرستان خانوار ۹۵ روستای دارای بیش از ۲۰ خانوار شهرستان روانسر تشکیل میدهد. برای دستیابی به اهداف، ۳۷۹ پرسشنامه، با روایی و پایایی مطابق با روشهای علمی در بین ۹۵ روستای هدف توزیع و دادههای گردآوریشده با استفاده از نرمافزارهای SPSS و GIS تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت کیفیت زندگی در بین روستاهای بررسیشده به ترتیب با میانگین و انحراف معیار ۱۴/۲ و ۸۴۰/۰، کمتر از حد متوسط است و در وضعیت نامناسبی قرار دارد. براساس نتایج تحلیل واریانس در بین ۹۵ روستای هدف، از نظر کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج بررسی شکاف و نابرابری موجود در بین روستاهای بررسیشده با بهرهگیری از تحلیل خوشهای نشان داد حدود ۶ درصد روستاها در خوشه اول (با میانگین کیفیت زندگی ۴۸/۳)، ۱۵ درصد در خوشه دوم (با میانگین کیفیت زندگی ۶۳/۲) و ۷۹ درصد در خوشه سوم (با میانگین کیفیت زندگی ۹۵/۱) قرار گرفتهاند. نمایش فضایی کیفیت زندگی در محدوده مطالعاتی، بیانگر حاکمیت کیفیت زندگی ضعیف بر روستاهای محدوده جغرافیایی شهرستان روانسر است. نتایج شناسایی تعیینکنندههای کیفیت زندگی با بهرهگیری از رگرسیون چندمتغیره، حاکی است هفت متغیر مستقل پژوهش توانستهاند ۶/۷۵ درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین کنند که به ترتیب اهمیت عبارتاند از: پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، مالکیت منابع سرمایهای، بعد خانوار، دسترسی به خدمات و امکانات، دسترسی به اعتبارات، سیاستهای حمایتی و عوامل مدیریتی.

کلیدواژه ها:

توسعه روستایی ، کیفیت زندگی ، توزیع فضایی ، مناطق روستایی ، شهرستان روانسر