ارزیابی رشد اسپرال تبریز با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مدلسازی توسعه احتمالی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره: 29، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_GEP-29-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 258
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر رحیمی

استادیار، گروه مهندسی فضای سبز،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

شهرنشینی، یکی از پیامدهای اصلی انقلاب صنعتی است که روند توسعه آن را متحول کرده و باعث گسترش مهاجرتها به شهرها شده است. یکی از نتایج اصلی گسترش شهرنشینی در دهههای گذشته، تغییرات کاربری زمینها در شهرها و رشد اندازه آنهاست. در دهههای اخیر الگوی رشد اسپرال و پراکنده شهری، به یکی از مهمترین چالشهای برنامهریزی فضایی تبدیل شده و حامل آسیبهای اجتماعی و زیستمحیطی است. در سالهای اخیر برنامهریزان، اقتصاددانان، اکولوژیستها و مدیریت مرتبط با امور شهری از مدلهای مختلف و متنوعی برای ارزیابی تغییرات کاربری و بررسی نتایج این تغییرات در آینده استفاده کردهاند و روزبهروز این مدلها توسعه مییابند. هدف این پژوهش، ارزیابی رشد و توسعه گذشته تبریز و پیشبینی این تغییرات در آینده است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است که بهصورت کاربردی منطقهای خاص را با استفاده از تصاویر ماهوارهای، دادهها و عوامل موثر بر توسعه گذشته و آتی شهر ارزیابی و مدلسازی کرده است. مدل LTM، ترکیبی از تواناییهای شبکههای عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، در این پژوهش به کار رفته است. نخست دادهها بهصورت رستری و پس از آن بهصورت فرمت Acsi آماده و پس از ارزیابی تغییرات گذشته در شبکههای عصبی، نتایج بهصورت نقشههای رستری تهیه شد. با انتخاب الگوی یادگیری و ساختار شبکه و نتایج روند توسعه شهری، توسعه احتمالی شهر تبریز برای سال ۱۴۰۵ مشخص شد. نتایج ارزیابی دوره ۱۰ساله (۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵) نشاندهنده توسعه رو به پیرامون و اسپرال شهری در تبریز است که طی آن بیشتر زمینهای پیرامونی شهر به ساختار شهری تبدیل شده است. ادامه این روند برای توسعه شهر در سالهای آتی، بیشتر زمینهای کشاورزی و پیرامونی شهر را تغییر خواهد داد که نتایج توسعه احتمالی شهر در ۱۴۰۵ این موضوع را نشان میدهد و بیش از ۳۶۰۰ هکتار از زمینهای پیرامونی به توسعه شهری اختصاص خواهد یافت. این امر باعث پیچیدگی مشکلات و چالشهای شهری تبریز در آینده خواهد شد و ادامه این روند توسعه اسپرال شهری ضمن افزایش مشکلات زیستمحیطی، هزینههای توسعه و مدیریت شهری را دوچندان خواهد کرد.

کلیدواژه ها

توسعه پراکنده, اسپرال, شبکههای عصبی مصنوعی, GIS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.