ارزیابی مقایسهای الگوریتمهای تصمیمگیری چندمعیاره MABAC و CODAS در پهنهبندی خطر زمینلغزش؛ نمونه پژوهش: شهرستان کوثر
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره: 31، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GEP-31-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 382
نویسندگان
دانشیار ژئومورفولوژی،گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران
دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولیک،گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران
کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی،گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران
چکیده
زمینلغزش، یکی از فرایندهای مهم محیطی بهویژه در چشماندازهای مناطق کوهستانی به شمار میآید. شناساییمناطقحساسو تهیه نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش، گامیمهمدرمسیرپیشگیریوکاهشخسارات ناشیازوقوع این پدیدهاست. شهرستان کوثر (گیوی) با داشتن چهره کوهستانی و با توجه به وضعیت زمینشناسی، لیتولوژی، اقلیمی و انسانی، شرایط لازم را برای شکلگیری حرکات لغزشی دارد؛ بنابراین هدف این پژوهش، پهنهبندی خطر زمینلغزش در این شهرستان است. برای دستیابی به هدف پژوهش، نخست عوامل موثر بر ایجاد زمینلغزش در شهرستان شامل شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، لیتولوژی، خاک، کاربری اراضی، بارش، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل و فاصله از جاده با توجه به مرور منابع مختلف، مطالعات میدانی و مشورت با کارشناسان شناسایی شد؛ سپس برای تهیه لایههای اطلاعاتی در سامانه اطلاعات جغرافیایی اقدام شد. در مرحله بعد ارزشگذاری و استانداردسازی نقشههای معیار با استفاده از تابع عضویت فازی و وزندهی عوامل با استفاده از روش کرتیک انجام شد؛ همچنین تحلیل و مدلسازی نهایی با استفاده از روشهای MABAC و CODAS بهمثابه روشهای تصمیمگیری چندمعیاره انجام شد. با توجه به نتایج پژوهش به ترتیب عوامل شیب، کاربری اراضی، خاک و لیتولوژی، بیشترین ضریب وزنی را به خود اختصاص دادند. با توجه به خروجی روش MABAC به ترتیب ۸۹/۱۷ و ۲۲/۲۵ درصد از مساحت محدوده در طبقات بسیار پرخطر و پرخطر و براساس نتایج حاصل از مدل CODAS به ترتیب ۰۷/۹ و ۱۸/۲۲ درصد از مساحت محدوده در طبقات بسیار پرخطر و پرخطر قرار دارد. نتایجاعتبارسنجینشاندادالگوریتم CODAS با سطح زیر منحنی ۸۳۹/۰ در برآورد حساسیت زمینلغزش محدوده مطالعهشده نسبت به الگوریتم MABAC با سطح زیر منحنی ۷۵۳/۰ از صحت بیشتر و درنتیجه قابلیت بیشتری برخوردار است. نتایج پژوهش حاکی از پتانسیل زیاد شهرستان کوثر ازلحاظ رخداد حرکات زمینلغزش است و نشان میدهد مناطق بسیار پرخطر و پرخطر در شیبهای ۲۰- ۳۵ درصد، کاربریهای زراعی و مراتع ضعیف و سازندهایی با زیربنای سنگ سخت و مواد رسوبی و سست سطحی قرار دارند.کلیدواژه ها
مخاطرات, حرکت دامنهای, MCDM, شاخص ROCاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.