تحلیل شکل مجرا و ارزیابی قدرت رودخانه گیویچای (از حدفاصل سد گیوی تا الحاق به رودخانه قزلاوزن)
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره: 30، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GEP-30-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 272
نویسندگان
دانشجوی دکتری مخاطرات ژئومورفولیک، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
رودها در مسیر خود الگوهای متفاوتی دارند و شناخت این الگوها به پژوهشگران در درک و پیشبینی واکنشهای ناشی از فعالیتهای انسانی و عوامل طبیعی رودخانه کمک میکند؛ به علاوه در تجزیهوتحلیلهای مورفولوژیکی، قدرت جریان، از مهمترین عوامل محسوب میشود؛ بنابراین هدف این پژوهش، تحلیل شکل مجرا و ارزیابی قدرت رودخانه در دورههای بازگشت مختلف و همچنین برآورد تنش برشی در رودخانه گیویچای با استفاده از تصویر لندست هشت، نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، دادههای هیدرولوژیکی و میدانی است. برای دستیابی به اهداف، از شاخصهای مورفولوژیکی و روشهای تحلیل قدرت کل، قدرت مخصوص رودخانه و تنش برشی موجود استفاده شد. محاسبه مقدار ضریب خمیدگی نشان داد الگوی رودخانه در بازه اول و سوم بهصورت سینوسی و در بازه دوم بهصورت پیچانرودی است و با توجه به مشخصههای زاویه مرکزی، بازه اول و دوم بهصورت پیچانرود بسیار توسعهیافته و بازه سوم بهصورت پیچانرود توسعهیافته است؛ همچنین با توجه به نتایج پژوهش، بیشترین میزان قدرت کل رودخانه در بازه اول و در مقاطع ۴، ۵ و ۶ است و قدرت مخصوص رودخانه در مقاطع بازه سوم و مقاطع ۲، ۱، ۵ و ۶ زیاد است؛ در حال حاضر نیز به علت مقاومت کم سازندهای لیتولوژی در این مقاطع، فرسایش بستر و کنار رودخانه مشهود است. کمترین قدرت مخصوص رودخانه به دلیل وجود عرض زیاد رودخانه و شیب کم بستر در مقاطع ۱۲ و ۱۳ بوده است. بیشترین میزان تنش برشی موجود نیز، در بازه اول و در مقاطع ۵، ۶ و ۲ و کمترین مقدار تنش برشی در مقاطع ۱۲ و ۱۳ است. در حالت کلی، شکلگیری الگو و دینامیک مجرا در گیویچای متاثر از دبی، مقاومت لیتولوژیکی بستر و کناره رودخانه و دخالتهای انسانی (مانند تجاوز به حریم بستر رود، احداث پلها و ریختن زبالهها و نخالههای ساختمانی) است.کلیدواژه ها
شاخصهای مورفولوژیکی, مجرا و قدرت رودخانه, تنش برشی, گیویچایاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.